رها کردن فضای مجازی؛ تهدیدی بزرگ با آسیب‌های فراوان

نگاهی به سابقه رسانه در سال‌های پیش از انقلاب نشان می‌دهد وضعیت در این عرصه بسیار بحرانی و دارای ضعف‌های فراوان بوده است .فعال فرهنگی و مدیر سابق فرهنگسرای اندیشه در یادداشتی، به آسیب‌های رها بودن فضای مجازی و تهدیداتی که به همراه دارد، پرداخته است.

مشروح متن این یادداشت را در ادامه می‌خوانیم.

در یکی دو دهه سال اخیر و با همه‌گیری اینترنت در دنیا و ایران، فضای مجازی تبدیل به بخشی بسیار مهم از زندگی مردم دنیا شده است، به طوری که هر فرد روزانه بخش مهمی از دقایق‌ش را به این حوزه اختصاص داده، در آن کنشگری کرده و به بیان عقاید و نظرات خود می‌پردازد.

اگر بخواهیم در مفهومی عام‌تر به این موضوع نگاه کنیم باید به مقوله رسانه اشاره کنیم، شاید بتوان گفت که رسانه تبدیل به یکی از چندین کلیدواژه مهم در دنیای امروز تبدیل شده و نمی‌توان از نقش و اثرگذاری آن بر زندگی روزانه افراد به ویژه فرهنگ مردم غافل شد. رسانه‌ها در اشکال مختلف آن، زندگی همه ما را تحت تأثیر قرار داده و باعث تغییر در سبک زندگی مردم جهان و ایران شده است.

سابقه رسانه قبل از انقلاب

نگاهی به سابقه رسانه در سال‌های قبل از انقلاب نشان می‌دهد که وضعیت در این عرصه بسیار بحرانی و دارای ضعف‌های فراوان بوده است؛ امام خمینی (ره) در یکی از سخنرانی‌های مهم خود درباره وضعیت رسانه در پیش از انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «مجله‌ها با مقاله‌ها و عکس‌های افتضاح‌بار و اسف‌انگیز و روزنامه‌ها با مسابقات در مقالات ضدفرهنگی خویش و ضداسلامی با افتخار، مردم، بویژه طبقۀ جوان مؤثر را به سوی غرب یا شرق هدایت می‌کردند. (صحیفه امام خمینی (ره)، ج ۲۱، ص ۴۳۵)»

مروری بر این بیانات به خوبی نشان می‌دهد که وضعیت رسانه‌ها در قبل از انقلاب چگونه بوده و کارکرد اصلی آنکه مروج اندیشه طاغوتی غربی بوده، ضربه‌زننده اصلی به روح دین و خانواده ایرانی به شمار می‌رفته است. اما باید پرسید که وضعیت امروز چگونه است ؟ اکنون که رسانه‌های مجازی به عنوان پدیده‌ای نوظهور همه‌جا را فرا گرفته است و در اختیار همه قرار دارد، باید این سوال را پرسید که وضعیت فضای مجازی در دنیای امروز چیست؟ آیا آن‌ها در مسیر درست حرکت می‌کنند؟

متأسفانه امروزه شاهدیم که به دلیل روشنفکربازی و نفوذ گفتمان‌های التقاطی در بخش‌های مختلف، فضای مجازی یله و رهایی به وجود آمده که هزاران برابر بدتر از آن مجلات، مقالات و عکس‌هایی است که امام خمینی بدان اشاره می‌کردند. همین موضوع تهدید، آسیب و تخریب بزرگی را برای جامعه ما به همراه داشته است که اثرات و نتایج آن را به وضوح می‌توان دید.

بدون شک در عصر فعلی نمی‌توان بر کارکرد‌های مثبت و اثرگذار فضای مجازی چشم پوشید و نمی‌توان با کلیات آن مخالفت کرد، چرا که یکی از مقتضیات مهم دنیای امروز است، اما باید این سوال را پرسید که آیا فضای مجازی در شرایط فعلی آنکه رها شده است، کارکرد درست و خوبی دارد؟

متأسفانه این فضا و قتلگاه در غفلت و انفعال دست‌اندرکاران امور فرهنگی و اجتماعی سیاست‌زده همچنان با تأثیر بر ذهن و رفتار افراد بی‌پناه جامعه، از ما قربانی می‌گیرد و سرباز برای غرب تربیت می‌کند! از این نظر می‌توان گفت که رسیدگی به فضای مجازی نیازمندی نگاهی موشکافانه‌تر است که قبل از آنکه کار از کار بگذرد، باید توسط متولیان امر مورد نظر قرار گیرد.

شاید بتوان گفت تا زمانی که این در عرصه آرایش جنگی گرفته نشود و اصلاح و بازسازی انقلابی صورت نپذیرد و روند پیشروی فرهنگ غیرخودی به درون جامعه نیز ادامه یابد، دچار ضعف جدی در این عرصه هستیم. مطمئناً نمی‌توان با کار‌های نمایشی و لفظی فضای مجازی را اصلاح کرد و باید سراغ کار‌های عمیق‌تر رفت.

از سویی دیگر نقش بی‌بدیل فضای مجازی در اشاعه فرهنگ ناب ایرانی اسلامی باید مورد توجه قرار گیرد تا زمین بازی به نفع ما برگردد. بدون شک هر نوع بی‌توجهی به این موضوع و استمرار آن از سوی متولیان ناکارآمد فرهنگی نتایج ناگواری را به همراه خواهد داشت.