جنگ نرم چیست؟

امروزه با توجه به وسعت دنیای ارتباطات و فن آوری های اطلاعاتی و گسترش رسانه های اینترنتی و مجازی ، تهاجم کشورهای استکباری از حالت جنگ نظامی و سخت (Hard war ) خارج و به جنگ نرم(soft war ) تغییر ماهیت داده است.

جنگ نرم به هر گونه اقدام روانی و تبلیغاتی گفته می شود که هدف آن جامعه یا گروه است و عمده تفاوت آن با جنگ سخت (نظامی ) ، عدم درگیری و استفاده از سلاح های نظامی می باشد زیرا در جنگ نرم از سلاح های تبلیغاتی ، اعتقادی استفاده می شود؛ به تعبیر دیگر جنگ نرم استفاده دقیق و طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن است، به منظور تاثیر گذاری بر عقاید ، فرهنگ ، سیاست ، احساسات ، تمایلات ، رفتار و مختصات فکری دشمن با توسل به شیوه هایی که موجب پیشرفت مقاصد امنیت ملی می شود است.

جنگ نرم مسئله ی نوینی نبوده و از سبقه ی تاریخی برخوردار می باشد، بدان صورت که در ابتدا چهره ی ساده ای داشته یعنی به صورت شایعه پراکنی،دروغ و اهانت بوده اما با گذشت زمان و تحولات و پیچیدگی های روز افزون اجتماعی، این رویکرد نیز پیشرفت نموده و از پیچیدگی، ظرافت و تاثیر گذاری بیشتری برخوردار گشته است، حال این تفکر که حمله رسانه های مخالف به جبهه ی جمهوری اسلامی ایران در جنگ نرم از سال 1388 ( پس از انتخابات ریاست جمهوری ) آغاز شده است تفکری کاملاً خام و عبث است.

جنگ نرم به هر گونه اقدام روانی و تبلیغاتی گفته می شود که هدف آن جامعه یا گروه است و عمده تفاوت آن با جنگ سخت (نظامی ) ، عدم درگیری و استفاده از سلاح های نظامی می باشد زیرا در جنگ نرم از سلاح های تبلیغاتی ، اعتقادی استفاده می شود

ازآنجایی که دشمن بر اساس تجربه دریافته است که تغییر نظام و افکار عمومی، دیگر به هیچ عنوان با روش هایی از قبیل جنگ نظامی و زور تحقق نمی یابد؛ به طراحی جنگ نرم و اشاعه ی تفکر لیبرال دموکراسی پرداخته و بدان دلیل که این نوع جنگ هنوز هم تا حدودی در میان مردم ناشناخته است، اکثرا به خطرات این جریان واقف نیستند و چون جنگ نرم از ظرافت خاص و مراحل متنوعی برخوردار است، با عوام فریبی و به آهستگی پیش می رود ناخود آگاه به دام آن گرفتار می شوند.

جنگ نرم به دلیل پیچیدگی و اتكاء به قدرت نرم از ویژگی های متنوعی برخوردار است .جنگ نرم در پی تغییر قالب های ماهوی جامعه و ساختار سیاسی آن است.آرام ، تدریجی و زیرسطحی است.

جنگ نرم را در شش سطح میتوان بررسی کرد

 ویژگی های جنگ نرم :

۱ - پیچیده بودن
۲ - آرام و بی صدا
۳ - غافلگیر کننده
۴ - پیشرفته
۵ - هنرمندانه
۶ - سازماندهی شده
۷ - سریع و پرشتاب
۸ - دقیق نبودن مرزهای خودی و غیر خودی.

 روش های اعمال جنگ :

۱ - فریب مردم
۲ - شایعه پراکنی
۳ - شبهه افکنی در جامعه
۴ - کارشکنی در برنامه ها
۵ - نفوذ (نفوذ در اشخاص- نفوذ در ارکان- نفوذ در برنامه ها و تصمیمات).
۶ - برخی اغتشاشات صنفی

 ابزارهای جنگ نرم :

۱ - رسانه؛ به عنوان مهمترین ابزار جنگ نرم شامل : ماهواره، اینترنت، فضای مجازی
۲ - سلبریتی ها از هر قشری (هنرمند، ورزشکار، شاعر، خواننده و…)

 اهداف جنگ نرم :

۱ - تغییر باورها و اعتقادات
۲ - تغییر افکار و اندیشه ها
۳ - تغییر رفتار
۴ - تغییر ساختار (هدف غایی)

 پیامدهای جنگ نرم :

۱ - سست کردن مقاومت ملی
۲ - از بین بردن وحدت و انسجام
۳ - به هم ریختن آرامش روانی جامعه
۴ - ایجاد دوقطبی های کاذب و عمیق کردن برخی شکاف های سطحی و جزئی موجود
۵ - تقویت گرایشات به خارج از مرزها
۶ - تغییر سبک زندگی از شیوه بومی، سنتی و اسلامی به لوکس گرایی و مصرف زدگی
۷ - تغییر نگاه طهارتی مردم به برداشت صرفا بهداشتی (سگ چون واکسن زده و با شامپوی لوکس شستشو می شود پس نگهداریش در منزل بلا اشکال است!)
۸ - ترویج بی تفاوتی نسبت به محیط اطراف و اطرافیان، چه این اطراف، همسایه یا شهر دیگری باشد یا کشوری دیگر.
و…

 راههای مقابله با جنگ نرم :

۱ - تکیه به خداوند و رعایت تقوا و تعبد
۲ - بصیرت افزایی
۳ - نیکوکاری
۴ - تقویت همبستگی
۵ - خدمت به مردم
۶ - شایسته گزینی
۷ - مبارزه با فساد
۸ - صداقت با مردم
۹ - حضور در مراسم
۱۰ - تقویت روحیه ایثار
۱۱ - تقویت امید در جامعه
۱۲ - باور به نقش جوانان
۱۳ - توجه جدی به پرورش کودکان و دانش آموزان
۱۴ - تسهیل ازدواج
۱۵ - توجه به معیشت مردم
۱۶ - اعتقاد به اصل “ما می توانیم”
۱۷ - ساده زیستی و پرهیز از اسراف
۱۸ - مصرف کالای داخلی
۱۹ - تلاش در جهت رفع محرومیت

تاکتیک‏‌های جنگ نرم

 ۱- برچسب زدن:
بر اساس این تاکتیک، رسانه ها، واژه‌های مختلف را به صفات مثبت و منفی تبدیل کرده و آن‌ها را به آحاد یا نهاد‌های مختلف نسبت می‌دهند.

 ۲- تلطیف و تنویر:
از تلطیف و تنویر (مرتبط ساختن چیزی با کلمه‌ای پر فضیلت) استفاده می‌شود تا چیزی را بدون بررسی شواهد بپذیریم و تصدیق کنیم.

 ۳- انتقال:
انتقال یعنی اینکه اقتدار، حرمت و منزلت امری مورد احترام به چیزی دیگر برای قابل قبول‌تر کردن آن منتقل شود.

 ۴. تصدیق:
تصدیق یعنی اینکه شخصی که مورد احترام یا منفور است بگوید فکر، برنامه یا محصول یا شخص معینی خوب یا بد است. تصدیق فنی رایج در تبلیغ، مبارزات سیاسی و انتخاباتی است.

 ۵- شایعه:
شایعه در فضایی تولید می‌شود که امکان دسترسی به اخبار و اطلاعات موثق امکان پذیر نباشد.

۶- کلی‏ گویی:
محتوای واقعی بسیاری از مفاهیمی که از سوی رسانه‌های غربی مصادره و در جامعه منتشر می‌شود، مورد کنکاش قرار نمی‌گیرد. تولیدات رسانه‌های غربی در دو حوزه سیاست داخلی و خارجی، مملو از مفاهیمی مانند جهانی شدن، دموکراسی، آزادی، حقوق بشر و… است. این‌ها مفاهیمی هستند که بدون تعریف و توجیه مشخص، در جهت اقناع مخاطبان در زمینه‌ای مشخص بکار گرفته می‏شوند.

 ۷- دروغ بزرگ:
این تاکتیک قدیمی که هنوز هم مورد استفاده فراوان است، عمدتاً برای مرعوب کردن و فریب ذهن حریف مورد استفاده قرار می‏ گیرد.

 ۸- پاره حقیقت‏ گویی:
گاهی خبر یا سخنی مطرح می‌شود که از نظر منبع، محتوای پیام، مجموعه‌ای به هم پیوسته و مرتب است که اگر بخشی از آن نقل و بخشی نقل نشود، جهت و نتیجه پیام منحرف خواهد شد.

 ۹- انسانیت‏ زدایی و اهریمن‏سازی:
یکی از موثرترین شیوه‌های توجیه حمله به دشمن به هنگام جنگ (نرم و یا سخت)، «انسانیت‏زدایی» است. چه اینکه وقتی حریف از مرتبه انسانی خویش تنزیل یافت و در قامت اهریمنی در ذهن مخاطب ظاهر شد، می‌توان اقدامات خشونت آمیز علیه این دیو و اهریمن را توجیه کرد.

 ۱۰- ارائه پیشگویی‏‌های فاجعه ‏آمیز:
در این تاکتیک با استفاده از آمار‌های ساختگی و سایر شیوه‌های جنگ روانی (از جمله کلی‏گویی، پاره حقیقت‏گویی، اهریمن ‏سازی و …) به ارائه پیشگویی‏های مصیبت‏بار می‏پردازند که بتوانند حساسیت مخاطب را نسبت به آن افزایش داده و بر اساس میل و هدف خویش افکار وی را هدایت نمایند.