استحقاقی: تشویق محتوای خوب و مورد پسند

طمع ورزانه (معامله ای): لایک کردن برای لایک گرفتن!

همسانی: لایک برای هم عقیدگی

بودنی (گذری): جانماندن از وقایع و دیگران

محبتی: دل در گرو صاحب صفحه داشتن نه مطلب او

ترحمی : از سر دلسوزی و بی مخاطبی یک کاربر

تخصصی: نشان دادن حرفه یا حوزه خاص

چهره پرستی: اعلام وجود پای صفحات شهرگان

تشکری: لایک در قبال کار مجازی یا واقعی قبلی

تمایزساز: لایک مطالب خاص و شگفت برای نشان دادن تفاوت نگاه و شخصیت

گله وار: تقلید از دیگران و همراهی با تعداد زیاد لایک ها

آیا برای فضایی که بیشترین وقت خود را در آن می‌گذرانیم، یعنی فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، استانداردی وجود دارد؟

دلایل مهم بودن استانداردهای فضای مجازی:

🔸 امنیت:
استانداردها، خطوط قرمز را مشخص می‌کنند و از حریم خصوصی و امنیت کاربران محافظت می‌کنند.

🔸 کیفیت محتوا:
استانداردها، معیارهایی برای سنجش کیفیت محتوا ارائه می‌دهند و از انتشار اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده جلوگیری می‌کنند.

🔸 تعاملات سالم:
استانداردها، چارچوبی برای تعاملات سالم و سازنده در فضای مجازی فراهم می‌کنند.

🔸رشدوتوسعه:
استانداردها، محیطی امن و قابل اعتماد برای رشد و توسعه کسب‌وکارهای آنلاین و نوآوری‌های دیجیتال ایجاد می‌کنند.

نیاز است که به این سوالات فکر کنیم:
• آیا استانداردهای فعلی فضای مجازی، نیازهای کاربران را برآورده می‌کنند؟
• چه استانداردهایی برای بهبود کیفیت محتوا و تعاملات در شبکه‌های اجتماعی ضروری است؟

واژه‌ی «اینفودمیک» از دو واژه‌‌ی Information به معنی اطلاعات و pandemic به معنی همه‌گیری و شیوع تشکیل شده است و به معنای کلی انتشار گسترده و سریع اطلاعات وسیع، دقیق و غیر دقیق و گاهی بدون منبع در مورد موضوعی خاص است.

این  اطلاعات ناصحیح ممکن است توسط افراد، گروه‌ها، رسانه‌ها یا سازمان‌ها  با هدف ایجاد ترس، تبلیغات غلط، یا تاثیرگذاری بر قضاوت عمومی منتشر شوند.

اصطلاح Infodemic ابتدا در دهه ۲۰۰۰ توسط سازمان بهداشت جهانی برای بیان شیوع اطلاعات نادرست در مورد بیماری‌هایی مانند ایدز و ویروس زیکا به کار گرفته شد. با شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۱۹، این اصطلاح به طور گسترده‌تری به کار گرفته شد و به شیوع اطلاعات نادرست در مورد ویروس کرونا و درمان آن اشاره کرد.

یه طور کلی، Infodemic می‌تواند باعث کاهش اعتماد عمومی بین مردم و گسترش رسانه‌های جعلی شود.

‌‌‌

مطالعه‌ای که به تازگی در مجله روان‌شناسی تجربی عمومی توسط متخصصان دانشگاه تورنتو انجام شده، تأثیرات روان‌شناختی «پیمایش دیجیتال» را بررسی کرده است.

پیمایش دیجیتال به رفتاری اشاره دارد که در آن افراد هنگام تماشای ویدیوهای آنلاین، به سرعت بین ویدیوها جابه‌جا می‌شوند یا بخش‌هایی از ویدیوها را سریعا رد می‌کنند.

در آزمایش‌هایی با بیش از ۱۲۰۰ شرکت‌کننده، تَم نشان داد که افراد هنگام احساس کسالت با تماشای ویدیوهای متنوع با موضوعات مختلف، فکر می‌کنند این کار کسالت آنها را برطرف می‌کند اما در نهایت بیشتر بی‌حوصله می‌شوند.

برای تولید یک پیام رسانه‌ای خوب باید قواعد و اصول آن را بشناسیم.

در این زمینه قاعده‌ای وجود دارد که به قاعده 4S مشهور است:

١.کوتاه بودن (Short):

یکی از اصولی که در پیام‌های رسانه‌ای به‌خصوص در رسانه‌های جدید باید به آن دقت کرد ایجاز است.

مخاطب حوصله کش آمدن مطالب را ندارد. البته باید به خاطر داشت که کوتاهی نسبی است و بسته به شرایط و موقعیت، متفاوت می‌شود.

٢.جذابیت (Sweet):

یک پیام رسانه‌ای برای اینکه بتواند نظر مخاطب را به خود جلب کند باید جذاب باشد.

هرقدر پیام برای مخاطب جذابیت بیشتری داشته باشد، بیش‌ازپیش به آن دقت می‌کند و به همین واسطه احتمال تأثیر پیام در مخاطب افزایش پیدا می‌کند.

٣.سادگی (Simple):

حواسمان باشد که یک پیام رسانه‌ای تنها زمانی می‌تواند تأثیر داشته باشد که مخاطب آن را درک کند.

درصورتی‌ که این فهم و درک شکل نگیرد، پیام رسانه‌ای در رسالت خود ناموفق بوده است و نمی‌توان آن را یک پیام خوب دانست.

۴.سرعت (Soon):

باید سریع به سراغ اصل مطلب رفت.

مقدمه نباید آن‌قدر طولانی باشد که از اصل مطلب غافل شد. باید به نیاز مخاطب توجه کرد و خود را جای او گذاشت.

وقتی غذایی پرحجم و متضاد، سیستم گوارش انسان را بهم می‌ریزد، این حجم هله‌هوله‌های خبری نیز ذهن و مغر آدمی را از هم گسیخته میکند! بی‌تردید، شکل و محتوای هر خبری، بر سلامت روانی ما تاثیرگذار است. تاثیرات مستقیم بر روحیه ما و در نتیجه، تفکر و رفتار ما تغییر میکند.

تکرار روزانه اخبار، بویژه درباره موضوعات و وقایعی که امکان اثرگذاری از طرف فرد بر روی آن نیست، بالاخره او را منفعل میکند. این اخبار چنان فرد را تحت فشار می‌گذارد که در نهایت، دچار یک جهان‌بینی بدبینانه، بی‌احساس، نیشدار و جبری می‌شود! عنوانی که از آن به «بی‌پناهی اکتسابی» یا Learned Helplessness یاد می شود!

همراه با حالاتی چون:
▫️افزایش هیجانات کاذب
▫️قضاوت های سطحی و ناصحیح
▫️دوری از دنیای واقعی و انزواطلبی
▫️فاجعه سازی و بزرگنمایی از وقایع
▫️خلاصه‌خوانی و بی‌توجهی به مطالب عمیق و در نهایت «کم عمق شدن اندیشه‌ها»
▫️تاثیر پذیری افراطی از اطلاعات ارسالی از منبع خبر
▫️افزایش امکان ابتلا به برخی از مشکلات روانپزشکی چون: ترس، اضطراب، افسردگی و پرخاشگری
▫️تحریک مفرط منطقه Limbic مغز و ترشح مواد بیوشیمایی که در نهایت موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود. به عبارتی، بدن همیشه خود را در وضعیت استرس مزمن احساس می‌کند.

چه باید کرد؟
▫️انتخاب آگاهانه خبر و پرهیز از دانلود هر بسته صوتی یا تصویری
▫️مدیریت زمان حضور در فضای مجازی
▫️توجه به فعالیت های هدفمند در دنیای واقعی(بویژه: فعالیت‌های ورزشی، هنری و اجتماعی)