مؤسسه فرهنگی تبلیغی رسانه شو با همکاری ادره کل تبلیغات اسلامی استان تهران و بانوانه همایش عقل مصنوعی ، عقلانیت اسلامی : بازخوانی فرصت و تهدیدها را برگزار می نماید.

به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی تبلیغی رسانه شو، سمیه مسگرزاده مدیرعامل این موسسه اظهار کرد:با آمدن فناوری اطلاعات به علوم انسانی، این علم چهره جدیدی به خود گرفته است.

وی افزود:فرهنگ و علوم اسلامی با اشاره به اهمیت هوش مصنوعی در آینده جهان و حرکت کشورها به سمت توسعه این فناوری که سرمایه گذاران کلان قدرت های جهانی در زمینه هوش مصنوعی صورت می گیرد و تحرکات جریان های غیرهمسو در کشورهای منطقه از جمله جذب نیروی نخبه از کشور ایران و راه اندازی وزارت هوش مصنوعی از جمله اقدامات آنان است.

مدیرعامل موسسه فرهنگی تبلیغی رسانه شو با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری(مدظله العالی) برقرارگرفتن ایران در میان 10 کشور برتر دنیا در زمینه هوش مصنوعی بیان کرد:همایش عقل مصنوعی، عقلانیت اسلامی فرصت مناسبی است تا کاربردهای آن در تمامی عرصه های سرنوشت ساز شناخته شود.

وی گفت : مدرس این همایش استاد محسن باقری مدرس هوش مصنوعی،متخصص و ایده پرداز دیجیتال مارکتینگ و کارشناس امنیت در فضای مجازی، مدیر و مؤسس پورتال جامع فضای مجازی می باشد.

مسگرزاده افزود:چرا باید درباره هوش مصنوعی فکر کنیم، پیامدهای فرهنگی و اجتماعی هوش مصنوعی، علوم انسانی و اسلامی دیجیتال: فرصت‌ها و چالش‌ها، آینده‌پژوهی هوش مصنوعی: فرصت‌ها و تهدیدها، حکمرانی و سیاست‌گذاری هوش مصنوعی در جهان اسلام از جمله محورهای این همایش هستند.

مدیرعامل مؤسسه رسانه شو در پایان خاطرنشان کرد:هزینه همایش با تخفیف مبلغ ٣٨٠ تومان می باشد و روز پنجشنبه مورخ ٨خردادماه ساعت ٨ الی ١٢ به صورت حضوری در سازمان تبلیغات استان تهران خیابان مطهری، خیابان شهید علی اکبری(پارسا)، ورودی ۱۶، ساختمان فرهنگی امام خمینی(ره)، اداره کل راهبری زیست بوم فرهنگی تهران برگزار خواهد شد و شرکت برای عموم آزاد می باشد.

گفتنی است علاقمندان جهت شرکت در همایش عقل مصنوعی ، عقلانیت اسلامی می توانند تا مورخ ۴ خردادماه در لینک https://resanehsho.ir/artificial-intelligence-conference/ ثبت نام کرده و جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانند با شماره 09378455000 تماس و در پیام رسان ایتا و تلگرام به آیدی @resanehsho پیام ارسال نمایند .

در حال حاضر سواد رسانه‌ای در اروپا اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است، قوانینی برای ارتقای آن وضع شده و به عنوان یکی از اهدافی که رسانه‌های سمعی بصری باید آن را دنبال کنند، در نظر گرفته شده است. به طوری که امروزه سواد رسانه‌ای در حال تبدیل شدن به یک جنبش بین‌المللی است.

  انقلاب ارتباطی که در دنیای امروزِ بشر به وجود آمده است می‌تواند به درک نادرست و سطحی از دانش بیانجامد. نتیجه این امر هدایت زندگی انسان توسط تکنولوژی و ظهور پدیده «تکنولوژی سالاری» خواهد بود. 

 سواد رسانه‌ای (Media Literacy) را می‌توان به طور کلی توانایی هر فرد در تجزیه و تحلیل، تفسیر و ارزیابی نقادانه پیام‌های رسانه‌ای تعریف کرد؛ توانایی‌ای که به شهروندان یک جامعه این امکان را می‌دهد تا پیام‌هایی که هر روزه از طریق رسانه به آنها منتقل می‌شود را تجزیه و تحلیل کنند و استفاده مفیدی از رسانه داشته باشند؛ سواد رسانه‌ای توانایی ارزیابی تمام رسانه‌ها از جمله تلویزیون، رادیو، کتاب، اینترنت و دیگر تکنولوژی‌های ارتباطی دیجیتال را شامل می‌شود.

  در حال حاضر سواد رسانه‌ای در اروپا اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است، قوانینی برای ارتقای آن وضع شده و به عنوان یکی از اهدافی که رسانه‌های سمعی بصری باید آن را دنبال کنند، در نظر گرفته شده است. به طوری که امروزه سواد رسانه‌ای در حال تبدیل شدن به یک جنبش بین‌المللی است.

 پیامد رشد سریع تکنولوژی چیست؟

تاریخ نشان داده است که توسعه تکنولوژی همواره موضوع مثبتی نبوده است، با این وجود بشر به طور طبیعی تکنولوژی را معادل پیشرفت می‌داند؛ از همین رو، تکنولوژی می‌تواند هم مثبت باشد و هم منفی. به عنوان مثال، تکنولوژی می‌تواند برای جلوگیری از بیماری‌ها استفاده شود، مانند سیستم تصفیه آب و هم اینکه می‌تواند عامل کشته شدن هزاران تن از مردم بی‌گناه باشد، مانند بمب‌های اتمی.

بعضی مواقع با وجود اینکه هدف از توسعه یک تکنولوژی خاص مثبت بوده اما در عمل نتایجی منفی به بار آمده است. این موضوع درباره تکنولوژی‌های جدید هم صدق می‌کند؛ انقلاب ارتباطی که در دنیای امروزِ بشر به وجود آمده است می‌تواند به درک نادرست و سطحی از دانش بیانجامد. تکنولوژی ظرفیت بالایی برای تغییرات اجتماعی دارد و حقیقت این است که بشریت توانایی لازم برای مدیریت تکنولوژی به نحوی که انسانیت به خطر نیافتد را ندارد. نتیجه این امر هدایت زندگی انسان توسط تکنولوژی و ظهور پدیده «تکنولوژی سالاری» خواهد بود.

 
تکنولوژی سالاری؛ تبدیل انسان به ماشین

 تکنولوژی سالاری به معنای اولویت یافتن تکنولوژی بر تمام جنبه‌های زندگی انسان است. در جامعه‌ای که تکنولوژی سالاری رواج پیدا کند دموکراسی، مذهب و در نتیجه انسانیت رنگ می‌بازد. از همین رو، به منظور جلوگیری از ظهور آثار مخرب تکنولوژی باید برای افزایش آگاهی نسبت به تکنولوژی قدم برداشت. دنیای امروز نیازمند انجام اقداماتی سازمان یافته است، به نحوی که نتیجه آن قرار گرفتن انسانیت در مرکز تمدن رسانه‌ای باشد. در این شرایط، افراد جامعه باید از حقوق و مسئولیت‌های شهروندی خود کاملاً مطلع شوند تا در نهایت جامعه به سمت دموکراسی پیش برود.
 

ضرورت سواد رسانه‌ای

در گذشته سواد به توانایی خواندن و نوشتن اطلاق می‌شد اما از اواخر قرن بیست تکنولوژی‌های دیجیتال و فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) زندگی انسان را متحول کرد. این پیشرفتِ تکنولوژی استفاده از زبان‌ها، نمادها و کدهای خاصی را بین مردم سراسر جهان ترویج داده و بدین روش مفاهیم و ارزش‌های جدیدی را به زندگی مردم عصر حاضر تزریق کرده است که به این ارزش‌ها «فرهنگ رسانه‌ای» گفته می‌شود؛ فرهنگی که زندگی روزمره و دانش فردی انسان را همواره تحت تأثیر قرار داده و به آن شکل می‌دهد.

وسایل ارتباطی و رسانه به سرعت در حال هدایت شخصیت فردی و اجتماعی افراد هستند؛ به نگرش‌ها و تفکرات ما جهت می‌دهند و نقش مهمی در شکل دادن به واقعیت‌های اجتماعی دارند. از این رو، زندگی در دنیای امروز نیازمند داشتن توانایی‌ها و دانش بسیار بیشتری در مقایسه با گذشته است و داشتن مهارت مطالعه و تجزیه و تحلیل صحیحِ رسانه‌ها امری ضروری است.

 اهداف سواد رسانه‌ای

هدف از سواد رسانه‌ای افزایش آگاهی از پیام‌های رسانه‌ای است؛ سواد رسانه‌ای به شهروندان کمک می‌کند تا بفهمند که رسانه‌ها چگونه باعث ایجاد تغییر در افکار، اعتقادات و فرهنگ جمعی می‌شوند و بر انتخاب‌های فردی آن‌ها تأثیر می‌گذارند.

هدف دیگر از گسترش سواد رسانه‌ای محافظت افراد در برابر محتوای رسانه است. گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه به خصوص کودکان و نوجوانان همواره در معرض محتوای غیر اخلاقی، خشونت‌آمیز یا نژادپرستانه رسانه قرار می‌گیرند، در نتیجه حفاظت از آنها در برابر خطرات رسانه امری ضروری است. سواد رسانه‌ای می‌تواند آگاهی و سطح فکری کودکان و همچنین بزرگسالان جامعه را بالا ببرد، به نحوی که نابرابری‌های جنسیتی، طبقاتی و نژادی در جامعه کاهش پیدا کند.

 از دیگر اهداف تلاش برای افزایش سواد رسانه‌ای می‌توان به بهبود وضعیت شهروندی اشاره کرد. رسانه باید طوری مورد استفاده قرار گیرد که به شهروندان فرصت و پتانسیل‌های لازم برای استفاده در جهت ایجاد خلاقیت ذهنی و تغییر مثبت در جامعه را بدهد؛ تعاملات مثبت بین افراد جامعه را در فضای رسانه دیجیتال افزایش دهد و موجب گردش بهتر اطلاعات و افزایش دانش جامعه شود. سواد رسانه‌ای با تکیه بر ظرفیت انتقادی و تشخیص بشر، رفاه اجتماعی را به همراه می‌آورد.

 دو بخش مهم سواد رسانه‌ای؛ سواد سمعی بصری، سواد دیجیتال

سواد سمعی بصری: این نوع از سواد دانش استفاده از رسانه‌های الکترونیک اعم از فیلم و تلویزیون را شامل می‌شود. از آنجایی که رسانه‌های سمعی و بصری می‌توانند به راحتی ارزش‌های فرهنگی و سیاسی را در ذهن مخاطبان خود شکل دهند؛ افراد جامعه باید توانایی تجزیه و تحلیل آنچه در رسانه‌های سمعی بصری می‌بینند و می‌شنوند را داشته باشند. به دلیل تغییر در سیاست‌گذاری‌های آموزشی این نوع سواد گسترش پیدا کرده است اما هنوز یک سیاست جامع درباره آن وجود ندارد.

 سواد دیجیتال: این نوع از سواد مفهوم بسیار جدیدی است و دستیابی به آن نیازمند ایجاد یک تغییر در مهارت‌ها و دانش فردی است. سواد دیجیتال به معنای توانایی استفاده درست و کارآمد از امکانات دیجیتال و توانایی درک و انتخاب منابع مناسب از میان چندین منبعی است که اینترنت و دنیای دیجیتال در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

 برای اینکه بتوان با پیامدهای تحول در دنیای ارتباطی روبرو شد، هر یک از افراد جامعه باید از نحوه صحیح استفاده از منابع ارتباطی اطلاع داشته باشند تا بتوانند از این منابع به نحوی مفید و کارآمد استفاده کنند.

فعالیت‌های انجام شده در زمینه سواد رسانه‌ای

تاریخچه آموزش سواد رسانه‌ای به حدود 30 سال پیش باز می‌گردد. پیشگامان آموزش سواد رسانه‌ای، کشورهای انگلیسی زبان اعم از کانادا و انگلستان هستند. هم اکنون نیز کشورهایی از قبیل یونان، ایتالیا، هند و روسیه در حال برنامه‌ریزی برای ارتقای سواد رسانه‌ای در کشورهای خود هستند.

سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد، یونسکو (UNESCO) تاکنون نقش ویژه‌ای در حمایت از سواد رسانه‌ای ایفا کرده است. این سازمان در توسعه سیاست‌گذاری‌های آموزشی نقش داشته و منابعی در اختیار معلم‌ها قرار داده است تا به وسیله آن بتوانند سواد رسانه‌ای را در آموزش خود بگنجانند.

 
نماد سواد رسانه ای یونسکو

 
یکی از اهداف اصلی تعیین شده در یونسکو، گنجاندن آموزش سواد رسانه‌ای در تمام جنبه‌های آموزش و یادگیری است. بر اساس تعریف این سازمان سواد رسانه‌ای سه رکن اصلی دارد:

1) دسترسی به رسانه و محتوای رسانه‌ای

2) توانایی رمزگشایی پیام‌های رسانه‌ای و آگاهی از چگونگی عملکرد رسانه

3) خلاقیت و داشتن مهارت‌های تولیدی و ارتباطی

کمیسیون اروپا (European commission) نیز پروژه سواد رسانه‌ای را در کشورهای اروپایی بین سال‌های 2002 و 2003 راه اندازی کرد. اهداف کمیسیون اروپا از راه اندازی پروژه سواد رسانه‌ای عبارتند از:

1) تجزیه و تحلیل بازنمایی رسانه از چندین دیدگاه

2) تلاش برای ایجاد و گسترش سواد رسانه‌ای

3) ترغیب استفاده از رسانه به منظور ارتقای مشارکت در زندگی اجتماعی

4) تمرکز بر فعالیت‌های خلاقانه در حوزه سواد رسانه‌ای و برقراری ارتباط میان صنعت رسانه و دنیای آموزش

این کمیسیون همچنین در سال 2007 با هدف ارزیابی و تعیین اهداف سواد رسانه‌ای، گروهی متشکل از متخصصان اروپایی تشکیل داد تا بتوانند راه را برای برداشتن قدم‌های مثبت در این زمینه هموارتر کنند. اجرای این پروژه‌ها تأثیری مثبت بر گسترش نوآوری‌ و همچنین توسعه و تقویت همکاری‌ کشورهای اروپایی در زمینه سواد رسانه‌ای داشته است.

از همین رو، کمیسیون اروپا دو مؤلفه اصلی برای سواد رسانه‌ای ارائه داده است: 1) مهارت‌های فردی که شامل استفاده ماهرانه از رسانه، تفکر نقادانه و مهارت‌های اجتماعی می‌شود؛ 2) عوامل محیطی که دسترسی داشتن به رسانه، آموزش رسانه‌ای، سیاست‌ها و مقررات صنعت رسانه و جامعه مدنی را شامل می‌شود.

فواید سواد رسانه‌ای برای مردم قرن 21

مردم قرن 21 با قرار گرفتن در دنیای دیجیتال باید به سواد رسانه‌ای دست یابند تا اینکه:

الف: به‌وسیله آن بتوانند درک بهتری از جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند داشته باشند و نقش خود را در توسعه جامعه ایفا کنند.

ب: انتخاب‌های آگاهانه‌تری در دنیای رسانه‌های سمعی بصری داشته باشند؛ افراد دارای سواد رسانه‌ای توانایی بیشتری در انتخاب آنچه می‌خواهند ببینند دارند و قادر خواهند بود که پیامدهای انتخاب خود را ارزیابی کنند. این افراد همچنین بهتر می‌توانند خود و خانواده‌شان را از محتواهای مضر، توهین‌آمیز و ناخواسته دنیای دیجیتال حفظ کنند.

پ: مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنند و در تجارت با افراد بیگانه، هوشمندانه‌تر و آگاهانه‌تر عمل کنند.

ت: پیام‌های سیاسی رسانه را تجزیه و تحلیل کنند، مشارکت سیاسی مثبتی داشته باشند و انتخاب آگاهانه‌ای در فضای سیاسی رسانه داشته باشند.

از دیگر فواید سواد رسانه‌ای نیز این است که رشد فردی را در بسیاری از زمینه‌ها بالا می‌برد و به کاهش خشونت و اعتیاد کمک می کند، آگاهی مردم جامعه نسبت به نحوه مصرف را افزایش داده و موجب کاهش مصرف‌گرایی می‌شود.
 

اهمیت سواد رسانه‌ای از دو منظر اقتصادی و مدنی

سواد رسانه‌ای از دو منظر اقتصادی و مدنی بسیار حائز اهمیت است. سواد رسانه‌ای به شهروندان توانایی تفکر نقادانه و مهارت‌های حل مسئله می‌دهد و آنها را به مصرف‌کنندگانی هوشمند و همچنین به تولیدکنندگان دانش تبدیل می‌کند. در مقابل، افراد فاقد سواد رسانه‌ای نمی‌توانند انتخاب درستی در فضای اقتصادی رسانه داشته باشند. برای اینکه شهروندان بتوانند تصمیمات اقتصادی هوشمندی در فضای دیجیتال بگیرند، ابتدا باید از حقوق تجاری و شهروندی خود آگاهی یابند؛ آگاهی از حقوق تجاری اصلی اساسی در حفظ منافع جمعی است.
 

از منظر مدنی، آموزش رسانه‌ای حق مسلم هر شهروندی در هر کشوری از جهان است؛ تمام مردم دنیا برای اینکه بتوانند نقش مفید و مؤثری در جامعه داشته باشند باید از مسائل مختلف دنیای امروز آگاهی یابند و با داشتن اطلاعات کافی نظرات خود را آزادانه به اشتراک بگذارند تا بدین گونه مردم از حقوق مدنی خود بهره‌مند شوند و جامعه به سمت ایجاد و حفظ دموکراسی پیش برود. تحقیقات نشان می‌دهد که آموزش سواد رسانه‌ای تأثیر مثبتی بر مشارکت مدنی جوانان دارد
 

شروط لازم برای گسترش سواد رسانه‌ای

در دسترس بودن رسانه و محتوای مورد نظر: اگرچه صرفاً استفاده از تکنولوژی سواد رسانه‌ای را به همراه نمی‌آورد، اما یک شرط لازم برای گسترش سواد رسانه‌ای در دسترس بودن تکنولوژی و رسانه است.

آزادی رسانه‌ها: موضوع حائز اهمیت دیگر در حوزه سواد رسانه‌ای، آزادی رسانه‌هاست. اگر شهروندان به اطلاعات قابل اعتماد از منابع گوناگون دسترسی داشته باشند، در طول زمان به افرادی صاحب نظر تبدیل خواهند شد. آزادی رسانه صرفاً تفکر انتقادی نمی‌آورد ولی شرط اولیه برای تحقق آن است. در دنیای امروزه هم می‌بینیم که برخی از کاربران با وجود سانسور سیاسی فضای رسانه توسط برخی دولت‌ها، به این فضاها دسترسی پیدا می‌کنند. بنابراین، از آنجا که دسترسی افراد جامعه به محتوای رسانه غیر قابل اجتناب است تنها راه اجتناب از خطرات، بالا بردن آگاهی است. آزادی رسانه‌ها نیازمند اتفاق نظر سیاسی مسئولین مربوطه و درک اهمیت آزادی رسانه‌ها در بهبود وضع شهروندی است.

تنوع محتوای رسانه‌ای با حفظ منافع جمعی: مخاطب باید گزینه‌های کافی به منظور انتخاب آگاهانه را در اختیار داشته باشد. رسانه باید تا میزانی تنوع محتوایی داشته باشد که به نحوی عادلانه نشان دهنده مسائل مختلف فرهنگی و گروه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی باشد و علاوه بر نشان دادن ارزش‌ها، به آنها شکل بدهد.

همکاری با سازمان‌های بین‌المللی از جمله یونسکو: این همکاری باید به منظور گسترش فعالیت‌ها و تعیین استراتژی‌ها در راستای ارتقای سواد رسانه‌ای صورت گیرد.

آموزش رسانه‌ای و موانع پیش رو

در آموزش سواد رسانه‌ای از چارچوب‌های نظری و انتقادی برگرفته شده از مطالعات رسانه و مطالعات فرهنگی استفاده می‌شود. انسان‌ها از منظر سواد رسانه‌ای به دو گروه تقسیم می‌شوند: کودکان و نوجوانان، بزرگسالان

گروه اول به فراگیری رسانه‌های دیجیتال مشتاق‌ترند و اطلاعات زیادی درباره آن دارند، اگرچه به نظر می‌رسد که از این جهت این گروه سواد رسانه‌ای بیشتری دارند، اما در واقع معمولاً توانایی‌های نقادانه پایین‌تری دارند. بزرگسالان معمولاً تفکر نقادانه بهتری دارند اما دیرتر تکنولوژی‌های جدید را می‌پذیرند و با آنها کنار می‌آیند؛ بنابراین، باید به منظور ارتقای سواد رسانه‌ای هر یک از این گروه‌ها، شیوه‌های متفاوتی را پیش گرفت. البته در آموزش رسانه‌ای باید به این نکته توجه داشت که این آموزش نباید به نحوی باشد که افراد را به سمت خاصی هدایت کند؛ بلکه تنها باید روشنگر مسائل مختلف در حوزه‌های فردی، اجتماعی و سیاسی برای افراد باشد و به آنها اجازه دهد خود مسیر مناسب را انتخاب کنند.

از همین رو، به منظور ارتقای سواد رسانه‌ای، مسئولین باید دوره‌های تحصیلی مختص آموزش سواد رسانه‌ای را در مواد آموزشی مدارس بگنجانند. اقداماتی که در این راستا باید انجام بگیرد عبارتند از:

· تغییر برنامه درسی و اضافه کردن مواد درسی مرتبط

· آموزش دادن به معلمان در مورد نحوه آموزش سواد رسانه‌ای

· نوآوری در زمینه آموزش سواد رسانه‌ای و ساخت اپلیکیشن‌های آموزشی مرتبط

موانع آموزش سواد رسانه‌ای

البته موانعی هم در راه آموزش رسانه‌ای در کشورهای مختلف وجود دارد که باید به آن‌ها اشاره کرد:

· مشکلات زیرساختی و عدم سرمایه‌گذاری کافی در این بخش

· عدم تمایل معلمان به مشارکت در بخش ICT

· عدم همکاری مدارس در این پروژه

این‌ها موانعی هستند که باید با برنامه‌ریزی صحیح و سرمایه‌گذاری کافی برطرف شوند.

شرایط سیاسی نیز تا حد زیادی فعالیت‌هایی که می‌توان در زمینه سواد رسانه‌ای انجام داد را مشخص می‌کند. گاهی اولویت‌های سیاسی برخی گروه‌ها مانع اجرای اقدامات لازم در زمینه سواد رسانه‌ای می‌شود؛ از همین جهت، قبل از شروع برنامه‌ریزی‌ها باید توافق عام سیاسی در زمینه سواد رسانه‌ای صورت گیرد. به دلیل اینکه سواد رسانه‌ای تعریف و چارچوب دقیق و مشخصی ندارد مقامات سیاسی معمولاً مسیر روشنی برای موفقیت در این زمینه نمی‌بینند و مایل به همکاری و سرمایه‌گذاری در آن نیستند. در نتیجه، تنها راه ملزم کردن مسئولین به همکاری، وضع قوانینی به منظور جهت گرفتن و سرعت یافتن فعالیت‌ها در زمینه ارتقای سواد رسانه‌ای است؛ تا زمانی که قوانین مشخص تعیین نشود، ادامه کار سخت خواهد بود.

چالش‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی قرن 21 که نتیجه ظهور رسانه است نیازمند همکاری معلمان، سیاستمداران، محققان، مسئولین، صنعت تکنولوژی، جامعه مدنی و رسانه‌ای و همچنین درک درست چالش‌های جهانی آموزش سواد رسانه‌ای است. مفاهیم سواد رسانه‌ای می‌توانند روشی برای مواجهه با خط‌ مشی‌های متعصبانه رسانه‌ها و جایگزینی برای مقررات حکومتی آنها باشد.

در شبکه‌های اجتماعی، جعل هویت و سوءاستفاده از اطلاعات شخصی دختران نوجوان توسط سودجویان باعث تهدید، اخاذی، باج‌گیری سایبری و آسیب‌های جدی روحی و اجتماعی می‌شود. این معضل، دختران نوجوان را بیشتر در معرض خطر قرار داده است.

برخی آمارها و اطلاعات نشان می‌دهد، باج‌گیری سایبری از نوجوانان، به ویژه دختران، معضلی جهانی و چندلایه شده است که ممکن است به آسیب‌های روحی و حتی خودکشی منجر شود.

راهکارهای در امان ماندن از این آسیب ها:

١.آموزش به نوجوانان در جهت رعایت نکات امنیتی در شبکه‌های اجتماعی.

٢.خودداری از اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس یا تصاویر شخصی.

٣.تقویت نظارت خانواده‌ها بر فعالیت‌های آنلاین فرزندان.

۴.گزارش موارد مشکوک به پلیس فتا و پیگیری قانونی.

حفظ امنیت در فضای مجازی یک مسئولیت مشترک است. با رعایت موارد بالا، می‌توانیم بستر امن‌تری برای همه کاربران این فضا، به‌ویژه نوجوانان، فراهم کنیم.

‌‌‌

امروزه به اقدامات روانی و تبلیغاتی که در مورد هدف خاصی صورت می گیرد جنگ نرم گفته می شود و برخلاف جنگ سخت در آن است تسلیحات نظامی اصلاً استفاده نمی‌شود بلکه سلاح‌های مورد استفاده در جنگ نرم سلاح های تبلیغاتی است. در جنگ نرم دشمن تمام سعی خود را می‌کند تا بتواند بر اعتقادات احساسات و تفکرات سیاست و فرهنگ طرف مقابل تاثیر گذار باشد.

تاریخچه جنگ نرم

اکثر جنگهایی که تا سال ۱۹۴۵ میلادی رخ می داد جنگ های سخت بودند اما پس از آن با توجه به تشکیل بلوک شرق و غرب رقابت میان آمریکا و شوروی سابق با جنگ سرد شکل گرفت در جنگ سرد ترکیبی است جنگ نرم و سخت به وجود می‌آمد و با دشمن در دو جبهه جنگ نرم و سخت مقابله شد و در آن از رویارویی مستقیم دوری می شود اما تهدیدات سختی نسبت به جبهه مقابل صورت می گیرد.

با گذشت زمان جنگ های نرم سیر پیشرفتی داشتند در ابتدا با ترویج دروغ و شایعه جنگ نرم انجام می‌شده است
اما با گذشت زمان این مدل از جنگ پیچیدگی های خاص خود را پیدا کرد.

تعریف جنگ نرم چیست؟

در خصوص تعریف جنگ نرم می توان گفت که برای آن تعریف ای همه پسند باشد مورد پذیرش تمامی نظریه‌پردازان باشد وجود ندارد.

جنگ نرم از نظر تئوریسین دانشگاه‌ملی جنگ آمریکا آقای جان کالینز این گونه تعریف شده است:
زمانی که برای نفوذ فکری بردشمن از تبلیغات و ابزارهای تبلیغاتی بگونه ای استفاده شود که باعث پیشرفت مقاصد امنیت ملی اجرا کننده تبلیغات شود جنگ نرم رخ داده است.

پس اگر دشمن از تبلیغات و اقدامات نرم روانی به گونه ای استفاده کند که جبهه مورد نظر خود را بدون درگیری و استفاده از سلاح های سرد و خشونت به شکست وادار کند جنگ نرم رخ داده است. از جمله مترادف های جنگ نرم می توان به عملیات روانی و جنگ روانی در علوم نظامی اشاره کرد.

در علوم سیاسی برخی از مترادف های جنگ نرم عبارتند از برندازی، تهدید، انقلاب رنگی، انقلاب مخملی و غیره… در تمام جنگ ها و براندازی هایی که نام برده شد یک هدف مشترک دنبال می شود و آن وادار کردن گروهی مطابق محل گروه دیگر با ستفاده از روش‌های غیرنظامی می‌باشد.

دلایل استفاده از جنگ نرم

در سال ۱۹۹۰ آقای جوزف نای مقاله ای منتشر کرد که دیدگاه جدیدی را برای مخاطبین توضیح می داد و آن استفاده از کودتا به جای عملیات نظامی و تغییر از طریق نخبگان به جای حملات نظامی بود. نظرات این نظریه پرداز آمریکایی بعدها ارتباط پیدا کرد و تحت عنوان قدرت هوشمند توسط سیاست خارجی آمریکا مورد استفاده قرار گرفت.

زمانی که میتوان با کمترین هزینه بزرگترین اهداف را به دست آورد خطرناکی جنگ نرم برای همه مشخص می‌شود. از جمله اهداف استفاده از جنگ نرم می توان به مسلط شدن بر قسمت های ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی، تسلط بر بیداری افکار جامعه هدف مقابله با اتحاد نظامی و امنیتی تسلط بر نظام‌های مخالفت کننده هم جهت کردن سیاست های کشورها نام برد.

مهمترین اهداف جنگ نرم

اختلاف در میان مردم و مقام‌های سیاسی و نظامی کشور مورد نظر
ایجاد روحیه بی‌تفاوتی در نسل جوان
افزایش روحیه مخالفت و نارضایتی نسبت به مسائل کشور
بیش از حد بحرانی و حاد نشان دادن اوضاع داخلی کشور
تزیین فرهنگی و سیاسی کشور و تغییر افکار عمومی و سیاه نمایی ارکان کشور

مقابله با جنگ نرم

چگونه می‌توانیم با تهدیدات جنگ نرم مقابله کنیم و تحمیل ضربات پیشگیری کنیم در ابتدا باید به صورت تخصصی تمام ویژگی های جنگ نرم را واکاوی کرده و تفاوت جنگ نرم و سخت را به خوبی تشخیص دهیم.

آیا در جنگ سخت چیزی جز جان انسانها وسایل نظامی و تجهیزات و امکانات موجود در یک کشور مورد هدف قرار میگیرد؟ اما در جنگ نرم افکار عمومی جامعه مورد هدف قرار می گیرد و تغییر افکار عمومی باعث می‌شود خواسته‌های دشمن عملی شود.

کشوری که قصد مقابله با جنگ نرم دارد باید زیرساخت ها و قدرت نرم خود را بشناسد و با تقویت آن با هجوم دشمن در جنگ نرم مقابله کند. برخی از منابع قدرت در کشور جمهوری اسلامی ایران را می‌توان به وفاداری مردم به حکومت، ایجاد حماسه های بزرگ استفاده از ایدئولوژی ناب اسلامی و قدرت نفوذ رهبر بر مردم نام برد.

نتیجه گیری

از جمله زیرساخت‌های اصلی هر نظام سیاسی می‌توان به قدرت نرم آن نظام سیاسی اشاره کرد در یک نگاه اساسی جنگ نرم یکی از هسته های اصلی امنیت ملی هر نظام سیاسی است با بررسی های مختلف از زوایای گوناگون می توان جنگ نرم را پدیده ای نام برد که زندگی انسانها را در عصر حاضر به صورت مستقیم تحت تاثیر خود قرار داده است.

گروه‌های معاند با به کار بردن الگوهای رفتاری خاص خود کشورهای مورد نظر را تحت سیطره خود در می آورند و این خاصیت و خواسته جنگ نرم است که بدون استفاده از هرگونه سلاح و مقابله سخت و نظامی می توان الگوهای رفتاری و تغییر در نظام سیاسی کشور مورد نظر را به دست آورد.

نکاتی دیگر

ما در عصری زندگی می‌کنیم که اطلاعات رشد بسیار زیادی کرده اند و همچنین رسانه ها و همه گیر شدن اینترنت این فرصت را ایجاد کرده است که انتقال اطلاعات سرعت پیدا کند. و این انحصاری نبودن باعث شده که دولت‌های دیکتاتوری در جنگ رسانه ای محدود شوند و به آنها اجازه داده نمیشود که به علاقه و خواست خود اطلاعات را به صورت نادرست برای مردم بازگو کنند.

▪️زورگیری سایبری به معنای تهدید یا آزار دادن افراد از طریق بسترهای مجازی مانند شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها یا ایمیل است، با هدف دریافت پول، اطلاعات شخصی یا وادار کردن قربانی به انجام کاری خاص.

▪️افرادی که به این کار دست می‌زنند، معمولاً از ابزارهای دیجیتال برای ایجاد فشار روانی و تهدید استفاده می‌کنند تا به اهداف خود برسند.

▫️چگونه با زورگیری سایبری مقابله کنیم؟

▪️به پیام‌ها یا درخواست‌های تهدیدآمیز پاسخ ندهید.
▪️اطلاعات شخصی، عکس‌ها یا رمز عبور خود را در اختیار هیچ‌کس قرار ندهید.
▪️در صورت مواجهه با چنین شرایطی، حتماً موضوع را با والدین، افراد قابل اعتماد یا مراجع قانونی و پلیس فتا در میان بگذارید.
▪️شواهد و پیام‌های تهدیدآمیز را ذخیره کنید تا در صورت لزوم قابل ارائه باشد.

▫️یادمان باشد: امنیت دیجیتال، حق تمامی افراد جامعه است. با آگاهی و دقت می‌توانیم از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کنیم.

در دنیای امروز که سرعت انتشار اطلاعات بسیار بالاست، تشخیص اخبار جعلی یک مهارت اساسی است. رعایت نکات زیر می‌تواند به پیشگیری از گمراهی و انتشار اخبار نادرست کمک کند:

1️⃣اعتبارسنجی منبع خبر

پیش از باور یا بازنشر هر خبری، از اعتبار رسانه یا سایت منتشرکننده مطمئن شوید. منابع رسمی و شناخته‌شده معمولاً قابل اعتمادتر هستند.

2️⃣حساسیت نسبت به تیترهای اغراق‌آمیز

تیترهای بسیار جنجالی یا احساسی غالباً برای جلب توجه ساخته می‌شوند. استفاده بیش از حد از عبارات «فوری» یا «باورنکردنی» نشانه هشدار است.

3️⃣بررسی جزئیات نویسنده و منابع

وجود نام نویسنده و اطلاعات قابل راستی‌آزمایی درباره او، اعتبار خبر را افزایش می‌دهد. همچنین اخبار معتبر معمولاً به منابع موثق استناد می‌کنند.

4️⃣جستجوی خبر در منابع متعدد

واقعی بودن یک خبر را می‌توان از پوشش آن در رسانه‌های معتبر دیگر فهمید.

5️⃣توجه به تاریخ انتشار

اخبار قدیمی یا مربوط به گذشته ممکن است برای گمراهی مجدد منتشر شوند. همیشه تاریخ را با دقت بررسی کنید.

6️⃣صحت‌سنجی تصاویر و ویدیوها

ابزارهایی مانند «جستجوی معکوس تصاویر» گوگل کمک می‌کند صحت تصاویر و ویدیوها را بسنجید.

7️⃣دقت در نگارش و سبک متن

وجود غلط‌های املایی و نگارش احساسی از نشانه‌های اخبار غیرواقعی است.

8️⃣تحلیل هدف انتشار خبر

بررسی کنید آیا هدف خبر صرفاً تحریک احساسات، ایجاد هراس یا تاثیرگذاری بر افکار عمومی است یا اطلاعات درست و بی‌طرفانه ارائه می‌دهد.

9️⃣بهره‌گیری از سایت‌های بررسی واقعیت

سایت‌های تخصصیِ راستی‌آزمایی خبر می‌توانند در تشخیص صحت اخبار بسیار مؤثر باشند.

🔟توجه به بازخورد و نظرات مخاطبان

گاهی مخاطبان آگاه در بخش نظرات یا شبکه‌های اجتماعی، اطلاعات روشنگرانه‌ای درباره جعلی بودن خبر ارائه می‌کنند.

با رعایت این اصول، می‌توانیم سهم موثری در مقابله با نشر اخبار جعلی در جامعه داشته باشیم.