نظام نوین جهانی

از دیدگاه والرشتاین، نظام نوین جهانی در حدود ۵۰۰ سال پیش در اروپای غربی به منصه ظهور رسید. این نظام بر شبکه‌های بازرگانی سرمایه داری خوانده می‌شوند. انگیزه کار، مواد و بازارها شد و با فراز و نشیب‌های رقابت در چارچوب بحران‌های اضافه تولید مناطق متفاوتی از جهان، در گسترش ناموزون اقتصاد جهان ادغام شدند.

این گسترش ناموزون را به سه نوع جامعه تقسیم کرد که بستگی‌های متقابلی دارند:

۱) جوامع مرکزی یا هسته‌ای که در تولید صنعتی و توزیع تخصص یافته اند، دولتهایی بالنسبه قوی داشته و به نحو چشمگیری در امور جوامع غیر هسته‌ای مداخله دارند؛

۲) در آن سو، یعنی در پیرامون، کشورهایی قرار دارند که به تولید مواد خام متکی هستند، دولتهایی ضعیف و بورژوازی کوچک و طبقه دهقانی وسیعی دارند و به شدت زیر نفوذ جوامع هسته‌ای قرار دارند؛

۳) و بالاخره جوامع باقی مانده جوامع شبه پیرامونی را شکل می‌دهند که در خصوصیات هر دو حیطه مرکز و پیرامون سهیم اند. جوامع شبه پیرامونی نوعاً یا جوامعی پیرامونی رشد یافته اند و یا جوامع هسته‌ای در حال افول. شبه پیرامونی‌ها از قطبی شدن میان جوامع مرکزی و پیرامونی ممانعت می‌کنند و بنابراین تثبیت کننده نظام به شمار می آید .