خطر باور کردن ویترین دیگران!

ما معمولاً در زمان‌های آسیب‌پذیری مثل خستگی، ناراحتی یا تنهایی سراغ اینستاگرام می‌رویم و دقیقاً در این لحظات با بهترین تصویرهای دیگران مواجه می‌شویم، با ویترین دست‌چین شده زندگی دیگران. زُل زدن به این ویترین و باور کردن آن مثل خوردن سم، اندک اندک آدم را ناکار می‌کند!

بیشتر ما بعد از یک روز سختِ کاری، وقتی که زندگی واقعی حسابی انرژی و امیدمان را دزدیده و خسته روی مبل لم داده‌ایم وارد اینستاگرام می‌شویم. چه می‌بینیم؟

یک نفر ویدیویی از سفرش به تایلند را پُست کرده است. جنگل‌های سر سبز، دریای فیروزه‌ای، لبریز از رنگ و زیبایی و آرامش. ما یادمان می‌آید که خیلی وقت است حسرت سفری از این دست داریم.

یک نفر توی رستورانی لوکس با همسر خوش‌قیافه‌اش عکس گرفته در حالیکه میز جلویشان پر از غذاهای گرانقیمت است. ما نه فقط گرسنه می‌شویم بلکه حس می‌کنیم همسرمان چندان زیبا نیست.

یک نفر عکس‌هایی از خودش قبل و بعد از عمل زیبایی یا فیت شدن وزنش گذاشته. ما با ناامیدی به شکم برآمده و چربی‌های پهلویمان دست می‌کشیم. به دماغمان فکر می‌کنیم که انگار خیلی بزرگ است یا به لب‌هایمان که انگار زیادی کوچک است!

یک نفر عکسی از ماشین یا ویلای لوکسش گذاشته و غیرمستقیم به ما می‎‌گوید که به درآمد خوبی رسیده! دیدن این عکس یادمان می‌آورد که فقیرتر از چیزی هستیم که فکر می‌کردیم.

دیدن مداوم این اتفاقات وقتی ما در پایین‌ترین نقطه‌ی انرژی و رضایت شخصی هستیم خطرناک است چون به شدت احساس ناکامی و شکست را درونمان تقویت می‌کند. ما فراموش می‌کنیم که دیگران در شبکه‌های اجتماعی معمولاً تصاویر گلچین شده، فیلتردار و نمایشی از لحظه‌های خاص زندگی‌شان را منتشر می‌کنند نه روزهای بد، ترس، دعوا و افسردگی‌شان را.

چرا ما خودمان را با دیگران مقایسه می‌کنیم؟

لئون فستینگر روانشناس اجتماعی آمریکایی در تئوری مقایسه اجتماعی (Social Comparison Theory) می‌گوید انسان‌ها ذاتاً تمایل دارند خودشان را با دیگران مقایسه کنند تا بتوانند جایگاه، توانایی‌ها و احساس خودارزشمندی‌شان را بسنجند. نوعی از مقایسه که وادارمان کند رشد کنیم مفید است اما بیشتر ما گرفتار مقایسه تخریبی می‎‌شویم.

پس ما ناخودآگاه هر لحظه در حال مقایسه خود با دیگران هستیم. در عصر حاضر شبکه‌های اجتماعی به خاطر نمایش دادن بُرش‌های زندگی موفق دیگران، احساس شکست و ناکامی را درون ما به شدت تقویت کرده‌اند.

چه باید کرد؟

من به جای توصیه‌هایی مثل «خودمان را مقایسه نکنیم»، «اینستاگرام را حذف کنیم»، «پسته بخوریم!» و … «یادآوری فعالانه‌» را پیشنهاد می‌کنم، اینکه هر ویدیو یا عکسی از این جنس می‌بینیم به خودمان یادآوری کنیم که  «این تمام واقعیت آن فرد نیست» و فقط «یک بُرش نازک از زندگی کسی است که ما چیز زیادی در مورد آن نمی‌دانیم».