بازی کودکان کار در زمین «مانکن»ها؛ وقتی عده‌ای از ساسی هم جلوتر می‌زنند

او خیلی کوچک است. حتی سنش به مدرسه رفتن هم نمی‌رسد اما مجبور است به خواسته پدر و مادرش تن دهد و با محتوای یک آهنگ ۱۸+ برقصد! موضوعی که شاید چند سال بعد از دیدن آن شرم داشته باشد!

جثه ریز و کوچکی دارد. جلوی دوربین چادر به سر، آماده ایستاده تا هروقت که نوبتش شد، کاری را که از او خواسته‌اند، انجام دهد. او و پدرش در یک قاب قرار است نقش خواننده لس‌آنجلسی و مانکن‌هایش را بازی کنند … با یک دو سه گفتن مادر بازی شروع می‌شود. پدر آهنگ را لب می‌زند و دختر بچه ۵-۴ ساله هم به محض اشاره مادرش، کم کم چادری را که سفت گرفته، رها و نیمه برهنه شروع به رقصیدن می‌کند…

هیچی از محتوای آهنگ متوجه نمی‌شود. انگار کسی دست او را به زور گرفته و به او گفته است: «باید بیای جلوی دوربین و این کارهایی که بهت یاد دادم را انجام بدی…» او خیلی کوچک است. حتی سنش به مدرسه رفتن هم نمی‌رسد اما مجبور است به خواسته پدر و مادرش تن دهد و با محتوای یک آهنگ +۱۸ برقصد! موضوعی که شاید چند سال بعد از دیدن آن شرم داشته باشد! 

سواستفاده خواننده لس‌آنجلسی از المان‌های معروف ایرانی 

چند روزی است آهنگ و موزیک ویدئو جدید ساسان حیدری (ملقب به ساسی مانکن) در فضای مجازی درحال دست به دست شدن است. خواننده‌ای که در سال های اخیر با سوءاستفاده از نام و شهرت شخصیت‌های فیلم‌های پربازدید ایرانی در آهنگ‌هایش، سعی در جذب کردن مخاطب دارد. به عنوان مثال استفاده از اسم شخصیت سمیه در فیلم ابد و یک روز و یا شخصیت لیلا در فیلم برادران لیلا که هرکدام از آنها به نوبه خود در ایران شهرت دارند، از جمله شگردهای ساسی مانکن برای جذب مخاطب بوده است. اما این بار ساسی مانکن فقط به این مسئله بسنده نکرده و با الگو برداری از شخصیت، دکور، لباس‌‌ها و حرکات بازیگران برخی از برنامه کودک‌های پرمخاطب ایرانی، سعی در جذب مخاطب به خصوص کودکان و نوجوانان داشته است.

به عنوان مثال او در موزیک ویدئو جدیدش سعی کرده از دکور برنامه کودک‌هایی مانند «عموپورنگ» و «عمو فیتیله‌ای‌ها» الگو برداری کند که این مسئله باعث هجوم واکنش‌های منفی برخی از سلبریتی‌ها و بازیگران ایرانی به سمت این خواننده لس‌آنجلسی شده است.  

واکنش عمو پورنگ به موزیک ویدئو ساسی

دارویوش فرضیایی «عمو پورنگ»به این موضوع  واکنش نشان داد و عنوان کرد: «نمیدانم چه در سر آنها می‌گذرد؛ امیدوارم لااقل به بچه‌های بی‌گناه و معصوم رحم کنند. من خودم عاشق شادی و ترانه‌های شادِ کودکانه هستم ولی نه به این قیمت؛ به بهانه شادی چنین آثار بی‌محتوایی را به خورد این فرشته‌های معصوم ندهید.»  اما ساسی مانکن از کودکان چه می‌خواهد؟

ساسی مانکن از کودکان چه می‌خواهد؟

طبق بررسی‌ها، ساسی مانکن با استفاده از ترفندهای مختلفی مانند درخواست از خانواده‌ها برای جلوگیری از شنیدن موزیک توسط بچه‌ها «ترغیب غیر مستقیم»، نمایش پشت صحنه ویدئو، دعوت از مخاطبان برای ساخت دابسمش، اعلام هشتگ برای دابسمش مخاطبان، انتشار دابسمش‌های ساخته شده و… سعی می‌کند دایره مخاطبان خود را بزرگ‌تر کند. 

ساسی مانکن در تمام آهنگ‌هایی که در سال‌های اخیر تولید کرده، از الفاظ و عناصر بصری سکسوالیته و +۱۸ استفاده کرده است اما این بار در آهنگ جدید خود‌ «برادران لیلا»، به صورت مستقیم و علنی به +۱۸ بودن محتواهایش اعتراف کرده و آن را با المان‌هایی که برای کودکان و نوجوانان جذاب و خاطره‌انگیزه است، به نمایش گذاشته است؛ اما چرا؟

در واقع او سعی دارد به هر قیمتی که شده برای خود مخاطب جذب کرده و بین نسل‌های جدید به خواننده‌ای محبوب بدل شود. اما نکته اینجاست که برخی از خانواده‌ها با وجود هشدارهای مناسب نبودن آهنگش برای کودکان، باز به مشاهده و ساخت کلیپ و دابسمش علاقه دارند.

روشنفکری یا تجارت؟

بهتر است بگوییم برخی از والدین چاره‌ای جز روشنفکر نشان دادن خود ندارند، زیرا آنها با عادی جلوه دادن این نوع از محتواها، از کودکان کار خود درآمدزایی می‌کنند. این روزها بازار کودک بلاگرها در اینستاگرام داغ است. کودکان معصومی که به عنوان کارگران مجازی، توسط والدینشان از آنها بیگاری کشیده می‌شود. بچه‌هایی که مجبور هستند در هرشرایطی خود را بزک دوزک کرده و برای محتوای فلان ساعت خدمات ارائه دهند.محتوا مهم نیست فقط حضور و تعداد فالوورها مهم است. این که قرار است کودک با چه موزیکی خود را عرضه کند اصلاً مهم نیست. 

اکنون هم والدین این کودکان مثل همیشه، فرزندانشان را به خط کرده تا برای به جیب زدن پول بیشتر، نقش مانکن‌های خواننده لس‌آنجلسی را بازی کنند. اما نمی‌دانند که با این کار فقط جیب او را پُر تر می‌کنند.

محتواهای نامناسب چه آسیبی به کودکان می‌رساند؟ 

حمید فرزادی روان‌شناس بالینی معتقد است کودکانی که به عنوان مانکن ازشان استفاده می‌شود و تبدیل به یک بلاگر یا سلبریتی در سنین کم می‌شوند؛ به جای اینکه در حیطه ورزش، تحصیل و… موفق شوند و مورد توجه باشند فقط به خاطر ظاهر زیبایی که دارند مورد توجه افراطی قرار می‌گیرند. این کودک دیگر نیازی برای تلاش کردن و پیشرفت کردن نمی‌بیند. زیرا با قرار گرفتن در این حیطه، هم توجه و هم درآمد را دریافت کرده است.

همچنین نقطه آسیب‌زا در این حرفه، میزان توجه افراطی که این کودکان از اطرافشان دریافت می‌کنند. زیرا بسیاری از خانواده‌های این کودک مانکن‌ها برای درآمد زایی فرزندشان را مجبور به انجام اینکار می‌کنند و در این مسیر قرار می‌دهند.

آیا به اندازه کافی زیبا هستم؟!

وی ادامه می‌دهد: اما موضوع کودک مانکنی نه تنها به خود کودکان بلکه به بچه‌هایی که آن‌ها را در تلویزیون یا فضای مجازی نگاه می‌کنند هم آسیب می‌رساند. زیرا زیبایی ظاهری همه انسان‌ها مثل همه نیست. ممکن است یک کودک چشم و ابرو مشکی باشد و یک کودک دیگر مو بور و چشم آبی… زمانی که شایستگی‌ها، ارزشمندی‌ها و ملاک مورد توجه واقع شدن بور بودن، زیبا بودن، داشتن بینی قلمی و… می‌شود مطمئناً بچه‌ها در سنین رشد و خصوصاً در سن بلوغ که با بحران‌های عاطفی و هیجانی رو به رو می‌شوند دوست دارند به هرشکلی که شده خود را زیبا کنند.

خط قرمزهایی که زیرپا گذاشته می‌شوند

سیدکمیل حسینی جامعه شناس و کارشناس رسانه ملی درباره عوارض کودک بلاگر شدن و محتواهای نامناسب اینستاگرام می‌گوید: وقتی دیده شدن و شهرت برای کودکان جذاب می‌شود. بسیاری از خط قرمزهای خودش، خانوادش، فرهنگ و ارزش‌های کشورش را نادیده می‌گیرد و دست به هرکاری می‌زند تا به شهرت برسد.

در واقع تمام زندگی این بچه‌ها « کودک بلاگرها» در گوشی و فضای مجازی خلاصه شده و زمانی که بزرگ می‌شوند فهمی از جهان پیرامون خود نخواهند داشت. این بچه در بزرگسالی به خودش می‌آید و می‌بیند که دانش، مهارت، ارتباطات اجتماعی درست و… ندارد. از همه مهمتر اینکه این کودک در بزرگسالی متوجه می‌شود که هیچ درکی از معنای زندگی خود ندارد، سردرگم است و هیچ هدف مهمی را برای آینده خود تعریف نکرده است. عدم توانایی در تعریف کردن مفهوم و هدف زندگی باعث می‌شود که این فرد در بزرگسالی احساس خمودگی و افسردگی کند. چون این آدم مسیر حرفه‌ای و اصلی زندگی خودش را پیدا نکرده است.

کودکی که تمام وقت خود را صرف فضای مجازی و اینستاگرام می‌کند زندگی‌اش از یک سری مسائل مهم تهی می‌شود. در واقع تمام زندگی او در قاب گوشی و اینستاگرام خلاصه می‌شود و اگر آن را از او بگیری دیگر چیزی در زندگی نخواهد داشت. بنابراین این امر باعث ایجاد حس ناامیدی، افسردگی و بی معنایی در زندگی‌اش می‌شود.

 اما نکته اینجاست که بسیاری از افراد خصوصاً کودک بلاگرها متوجه چگونگی تأثیر رسانه بر آنها نمی‌شوند. در واقع کودک بلاگرها بر اساس تأثیری که رسانه بر آنها گذاشته جهان را می‌شناسند و بر اساس آن زیست می‌کنند.

همچنین وی در دسترس بودن محتواهای +۱۸ و جنسی را، نوعی آزار جنسی تعریف می‌کند و می‌گوید: در دسترس گذاشتن محتوای جنسی برای کودکان، هیچ تفاوتی با آزار جنسی ندارد.