امام خمینی(ره): «آسیب رسانه‌های گروهی، از توپ و تانک جنگی بیشتر است؛ چرا که ضرر این سلاح‌ها گذراست اما ضررهای فرهنگی، باقی مانده و به نسل های بعد منتقل می‌شود. اگر مطبوعات و رسانه‌ها اصلاح شوند، جامعه اصلاح می‌شود و اگر فاسد باشند، جامعه را نیز به فساد می‌کشند…» (صحیفه امام، جلد۱۴، ص۴۱۴)

امروز هم اگر شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های ویدیویی، موتورهای جستجو و در یک کلام «رسانه» فاسد باشد، آینده‌ی جامعه و جامعه‌ی آینده به خطر جدی می‌افتد…

روایت آمار از مشتری نداشتن پلی‌استیشن ۵

سونی در سال مالی منتهی به مارس ۲۰۲۵، با افزایش ۷٪ فروش خالص به ۱۲.۰۴ تریلیون ین و رشد ۴۳٪ سود عملیاتی بخش بازی‌ها به ۴۱۴.۸ میلیارد ین، عملکرد قوی‌ای داشت. با این حال، تعرفه‌های آمریکا پیش‌بینی سود را کاهش داده است.

 شرکت سونی گزارش مالی منتهی به ۳۱ مارس ۲۰۲۵ را منتشر کرده است. سونی اعلام کرد که سود عملیاتی بخش بازی‌ها و خدمات شبکه این شرکت در سال مالی گذشته با ۴۳٪ افزایش به ۴۱۴.۸ میلیارد ین (معادل ۲.۸ میلیارد دلار) رسیده است. البته این عدد فقط سود خالص سه ماهه پلتفرم نتفیلیکس است.در طول این سال هم، سونی ۱۸.۵ میلیون دستگاه پلی‌استیشن ۵ عرضه کرد که نسبت سال گذشته نزدیک به ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه کاهش داشته است.در سال مالی منتهی به ۳۱ مارس ۲۰۲۵، شرکت سونی عملکرد مالی قابل‌توجهی را به ثبت رساند.

فروش خالص این شرکت به ۱۲.۰۴ تریلیون ین (حدود ۸۱.۸ میلیارد دلار) رسید که نسبت به سال قبل ۷٪ افزایش داشت. سود بخش عملیاتی نیز با رشد ۲۳٪ به ۱.۲ تریلیون ین (حدود ۸.۱ میلیارد دلار) رسید.بخش بازی‌ها و خدمات شبکه (G&NS) سونی، که شامل پلی‌استیشن می‌شود، با فروش خالص ۴.۶ تریلیون ین (حدود ۳۱.۵ میلیارد دلار) رشد ۹٪ را تجربه کرد. سود عملیاتی این بخش نیز با افزایش ۴۳٪ به ۴۱۴.۸ میلیارد ین (حدود ۲.۸ میلیارد دلار) رسید.این نتایج نشان‌دهنده عملکرد قوی سونی در بخش‌های کلیدی کسب‌وکار خود است، به‌ویژه در حوزه بازی‌ها و خدمات شبکه.

سونی اعلام کرد که تعرفه‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا می‌تواند تأثیر منفی بر سود عملیاتی این شرکت داشته باشد و بر همین اساس، پیش‌بینی خود را از ۱.۳ تریلیون ین (معادل ۸.۸ میلیارد دلار) به ۱.۲ تریلیون ین (۸.۲ میلیارد دلار) کاهش داد.این شرکت تأکید کرد: «ما به طور فعال در حال واکنش به تعرفه‌های فعلی ایالات متحده هستیم و خود را برای طیف گسترده‌ای از پیامدهای احتمالی در آینده آماده می‌کنیم.»

نمادهای اروتیکال؛ تاکتیک رسانه های غربی

جاذبه‌های جنسی: استفاده از غریزه‏‌ی جنسی و نماد‌های اروتیکال از تاکتیک‏های مهم مورد استفاده رسانه‌های غربی است به طوری که می‌توان گفت اکثر قریب به اتفاق برنامه‌های رسانه‌های غربی از این جاذبه در جهت جذب مخاطبان خویش به ویژه جوانان که فعالترین بخش جامعه هستند، بهره می‏گیرند.

 ماساژ پیام: در ماساژ پیام، از انواع تاکتیک‌های گوناگون (حذف، کلی گویی، پاره حقیقت گویی، زمان بندی، قطره چکانی و…) جنگ نرم استفاده می‌شود تا پیام بر اساس اهداف تعیین شده شکل گرفته و بتواند تصویر مورد انتظار را در ذهن مخاطب ایجاد کند. در واقع در این متد، پیام با انواع تاکتیک‌ها ماساژ داده می‌شود که از آن مفهوم و مقصودی خاص برآید.

 ایجاد تفرقه و تضاد: ازجمله اموری که در فرآیند جنگ نرم مورد توجه واقع می‌شود، تضعیف از طریق تزریق تفرقه در جامعه هواداران و حامیان حریف است. ایجاد و القاء وجود تضاد و تفرقه در جبهه رقیب باعث عدم انسجام و یکپارچگی شده و رقیب را مشغول مشکلات درونی جامعه حامیان خود می‌کند و از این طریق از اقتدار و انرژی آن کاسته و قدرتش فرسوده شود.

 ترور شخصیت: در جنگ نرم بر خلاف جنگ سخت، ترور فیزیکی جای خود را به ترور شخصیت داده است. در زمانی که نمی‏توان و یا نباید فردی مورد ترور فیزیکی قرار گیرد با استفاده از نظام رسانه‌ای و انواع تاکتیک‌ها از جمله بزرگ نمایی، انسانیت‏زدایی و اهریمن سازی، پاره حقیقت گویی و… وی را ترور شخصیت می‌کنند و از این طریق باعث افزایش نفرت عمومی و کاهش محبوبیت وی می‌شوند. دشمنان انقلاب و نظام اسلامی نیز با استفاده از این تاکتیک و بهره گیری از ابزار طنز، کاریکاتور، شعر، کلیپ‌های کوتاه و… که عموماً از طریق اینترنت و تلفن همراه، پخش می‌شود به ترور شخصیت برخی افراد سیاسی و فرهنگی موجه و معتبر در نزد مردم می‌پردازند.

 تکرار: برای زنده نگه داشتن اثر یک پیام با تکرار زمان بندی شده، سعی می‌کنند این موضوع تا زمانی که مورد نیاز هست زنده بماند. در این روش با تکرار پیام، سعی در القای مقصودی معین و جا انداختن پیامی در ذهن مخاطب دارند.

 توسل به ترس و ایجاد رعب: در این تاکتیک از حربه تهدید و ایجاد رعب و وحشت میان نیرو‌های دشمن، به منظور تضعیف روحیه و سست کردن اراده آن‌ها استفاده می‌شود. متخصصان جنگ نرم، ضمن تهدید و ترساندن مخاطبان به طرق مختلف به آنان چنین القاء می‌کنند که خطرات و صدمه‌های احتمالی و حتی فراوانی بر سر راه آنان ممکن کرده است و از این طریق، آینده‌ای مبهم و توام با مشکلات و مصائب برای افراد ترسیم می‌کنند.

 مبالغه: مبالغه یکی از روش‌هایی است که با اغراق کردن و بزرگ نمایی یک موضوع، سعی در اثبات یک واقعیت دارد. کارشناسان جنگ روانی، از این فن در مواقع و وقایع خاص استفاده می‌کنند. غربی‌ها همواره با انعکاس مبالغه آمیز دستاورد‌های تکنولوژیک خود و اغراق در ناکامی‌های کشور‌های جهان اسلام سعی در تضعیف روحیه مسلمانان در تقابل با تمدن غربی دارند.

 مغالطه: مغالطه شامل گزینش و استفاده از اظهارات درست یا نادرست، مشروح یا مغشوش و منطقی یا غیرمنطقی است، به این منظور که بهترین یا بدترین مورد ممکن را برای یک فکر، برنامه، شخص یا محصول ارائه داد. متخصصین جنگ نرم، مغالطه را با «تحریف» یکسان می‌دانند. این روش، انتخاب استدلال‌ها یا شواهدی است که یک نظر را تایید می‌کند و چشم پوشی از استدلال‌ها یا شواهدی که آن نظر را تائید نمی‌کند.

سازمانی که تشکیل‌نشده منحل شد

امروز سخنگوی دولت خبر تشکیل ستاد هوش مصنوعی را داد و حالا شنیده‌ها حکایت از این دارد که تشکیل سازمان هوش مصنوعی فعلا به‌صورت کامل کنار گذاشته شده.

قرار است ستاد هوش مصنوعی زیرنظر معاونت علمی ریاست‌جمهوری باشد و همهٔ امورهای مربوط به هوش‌مصنوعی در کشور با زیرنظر ستاد خواهد بود.

کاربران اینترنت در ابتدا مجذوب کاربردها و قابلیت‌های آن شده بودند اما پس از مدتی که از آن استفاده کردند، دریافتند که این پدیده جدید آسیب‌های فراوانی را به همراه دارد که تأثیرات زیادی بر حوزه‌های مختلف زندگی می‌گذارد.

با گذشت مدتی از ورود انواع تکنولوژی به زندگی اجتماعی مردم، منافع و معایب آن مشخص می‌شود. کاربران اینترنت در ابتدا مجذوب کاربردها و قابلیت‌های آن شده بودند اما پس از مدتی دریافتند که این پدیده جدید آسیب‌های فراوانی را به همراه دارد که تأثیرات زیادی بر حوزه‌های مختلف زندگی می‌گذارد. برای مثال درنوردیدن فضا و مکان، افراد را با فرهنگ‌های متنوع مواجه ساخته است و این زمینه را برای تسلط فرهنگ غالب که در تعارض با فرهنگ ایران است، فراهم می‌کند. در این نوشتار تلاش شده است به آسیب‌شناسی استفاده از اینترنت در ایران بپردازیم.

اینترنت از محصولات دوران جنگ سرد است و در نتیجه ترس وزارت دفاع ایالات‌متحده آمریکا از تهدیدات جنگ هسته‌ای به وجود آمده است. در همان ابتدا، آرپانت سلف اینترنت، شبکه‌ای آزمایشی بود و به‌عنوان پروژه ملی از طرف موسسه پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته که به وزارت دفاع آمریکا وابسته بود، از سال ۱۹۷۰ شروع به کار کرد و در طول دهه ۸۰ به پروژه‌ای NSFNET فراگیر ملی و تا حدودی بین‌المللی تبدیل شد. در سال ۱۹۸۷ به‌منظور ارائه ارتباطات شبکه‌ای به مراکز تحقیقاتی و توسعه شبکه بین‌المللی، موسسه ملی علوم آمریکا تأسیس شد. در سال ۱۹۸۷ شبکه اینترنت بالغ‌بر ده هزار کاربر داشت و در سال ۱۹۸۹ این تعداد به صد هزار رسید.

در سال ۱۹۹۰ آرپانت به زندگی خود خاتمه داد ولی اینترنت به رشد خود ادامه داد تاجایی‌که در دهه ۹۰ هر ساله تعداد کامپیوترهای موجود در شبکه اینترنت دو برابر شده است. از سال ۱۹۹۷ با تجاری شدن اینترنت خدمات آن به‌شدت تنوع و افزایش پیدا کرد و در مقابل هزینه‌های دسترسی به آن کاهش یافت. درواقع، در آمریکا هر دو ثانیه یک host به اینترنت اضافه می‌شود. از میان سرویس‌های متعدد اینترنت، سرویس وب با شبکه جهان‌گستر به خاطر توان گرافیکی بالا و ارائه خدمات متون مرتبط رشد چشمگیری داشته است. تقریباً هر سه ماه یک‌بار، توسعه وب دو برابر می‌شود.

از دهه ۷۰ شمسی از اینترنت در ایران به‌صورت محدودی استفاده شد. با گذشت زمان میزان کاربرد و ضریب نفوذ اینترنت در کشور افزایش پیدا کرد.

با رشد استفاده از اینترنت و ارائه خدمات آن به‌تدریج آسیب‌های اینترنت خود را در حوزه‌های مختلف نشان داد. در یک تقسیم‌بندی کلی، این آسیب‌ها را  می‌توان در دو دسته تقسیم‌بندی کرد:

الف) ابعاد امنیتی اطلاعاتی: در چند سال اخیر جاسوسی اینترنتی و نفوذ به سایت‌های مهم کشور انتشار بدافزارهایی چون استاکس نت، ابعاد امنیتی اطلاعاتی اینترنت را بیش از گذشته گوشزد کرد. در این بعد، گزینه‌های فراوانی برای بررسی وجود دارد ازجمله:

۱. جاسوسی اینترنتی؛ دسترسی آسان به سایت‌های جاسوسی آمریکا و اسرائیل، امکان ارسال و دریافت ایمیل به هر نقطه از دنیا را بالا برده است.

۲. کاهش اقتدار سیستم امنیتی؛ به دلیل امکان نشر فارغ از شناسایی امنیتی، سیستم امنیتی اقتدار سنتی خود را در کنترل افکار عمومی و یا اشراف اطلاعاتی معمول از دست داده است و گاهی نیز خود مورد دستبرد اطلاعات قرار می‌گیرد.

۳. آموزش‌های مخرب؛ از جمله این آموزش‌ها، آموزش تروریسم، آموزش مصرف مواد مخدر و آموزش فرق ضاله و مانند آن است. سایت‌هایی که تلاش می‌کنند تا آموزش‌های مخرب را به مخاطبان بدهند و از این طریق دست به خرابکاری‌های گسترده بزنند، به زبان‌های متفاوت در اینترنت موجود هستند و دسترسی به محتوای آن‌ها برای افراد بسیار آسان است.

ب) ابعاد اجتماعی: اینترنت به دلیل درنوردیدن مرزها و ایجاد تماس فرهنگی با سایر فرهنگ‌ها، بسیاری از ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی را در معرض خطر و حتی دگرگونی قرار داده است. موارد زیر از جمله آسیب‌های اینترنت در بعد اجتماعی است:

۱. ارتباط نامتعارف میان جوانان؛ اینترنت شبکه جدیدی از ارتباط افراد را شکل داده است. این شبکه فارغ از هرگونه کنترل متعارف اجتماعی ارائه می‌شود و این مسئله این امکان را به وجود می‌آورد که ارتباط افراد به شیوه‌ای نامتعارف دنبال و پیگیری شود.

۲. گسست میان‌نسلی؛ مسلماً شما نیز از این موضوع آگاه شده‌اید که افراد سن‌وسال‌دارتر، از خواسته‌های متفاوتی با شما صحبت می‌کنند و در خاطرات خود این نکته را اشاره می‌کنند که زمان شما با زمان آن‌ها بسیار فرق کرده است. اینترنت به نسبت سابق که تغییرات نسلی به کندی صورت می‌گرفت، تغییرات نسلی را با سرعت بیشتری ایجاد می‌کند.

۳. بی‌هویتی؛ اینترنت فضای حضور شخصیت‌ها و نگرش‌های متفاوت است که هر کدام، شیرینی‌های خاص خود را دارد. در این میان، جوانی که به دنبال پیداکردن هویت خود است، با این آشفتگی سردرگم‌تر می‌شود. امکان خصوصی بودن امور در اینترنت، نکته‌ای است که کاربران جوان اینترنت به آن علاقه دارند و لذا از سؤال بزرگسالان در مورد نحوه استفاده از اینترنت آشفته می‌شوند.

۴. تهدید بنیان‌های خانواده؛ اعتیاد به فضای مجازی آنقدر امر مضری است که شمارش معایب آن بحث جدایی را می‌طلبد. یکی از رایج‌ترین انواع اعتیاد اینترنتی تغییر ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی و سست کردن بنیان‌های خانوادگی است. سابقاً اگر خانه حریم امن و خصوصی افراد بود، امروزه تلفن‌های همراه هم از آن خصوصی‌تر است به‌نحوی‌که نه به زن و نه به مرد مربوط نیست که در گوشی طرف مقابل چه می‌گذرد. حل کردن آسیب های مربوط به گوشی تلفن همراه، امروزه یکی از مهم‌ترین مسائل مورد توجه خانواده‌هاست!

از طرفی اینترنت شرایط و موقعیت‌های جدیدی را برای کاربر خود می‌سازد که باعث تحول در هویت افراد می‌شود. از جمله آسیب‌های اجتماعی اینترنت که اخیراً رشد چشمگیری داشته است، اعتیاد اینترنتی است که با صدمات روانی اجتماعی، خانوادگی، جسمانی و حتی اقتصادی همراه است. هرزه‌نگاری یکی دیگر از آسیب‌های اجتماعی اینترنت محسوب می‌شود و در حال حاضر، اینترنت به دلیل داشتن دوویژگی از مهم‌ترین منابع اشاعه هرزه نگاری شمرده شده است. این دو ویژگی عبارت‌اند از: قابلیت دسترسی آسان به اینترنت و ناشناس ماندن کاربران. پیامد تماشای این محصولات باعث اشاعه آسیب هایی مانند خیانت همسران شده است.

اینترنت به دلیل محتوای متنوع و کاربردهای گسترده‌ای که دارد، در ابعاد مختلفی، آسیب‌های خود را نشان داده است. برای مثال این آسیب‌ها را می‌توان در دو بعد فردی-اجتماعی و سیاسی به‌طور ملموس‌تری مشاهده کرد:

ابعاد فردی؛ روش‌های ارتباطی امروز در ظاهر باعث اجتماعی‌ترشدن انسان شده‌اند ولی در عمل استفاده بیش از حد از اینترنت باعث تضعیف روابط اجتماعی انسان در جهان واقعی شده است و افراد هر روز به انزوای بیشتری کشیده می‌شوند.

ابعاد سیاسی؛ یکی از بهترین راه‌های فشار به نظام در چند سال اخیر اینترنت بوده است که توسط آن کشورهای خارجی و جریان‌های معاند به‌راحتی اندیشه‌های خود را به داخل کشور انتقال داده و نقش موثری در اتفاقات سیاسی کشور داشته‌اند.

به‌عناون نتیجه می‌توان خاطر نشان کرد، از مهم‌ترین آثار پیدایش جامعه اطلاعاتی، شکل‌گیری نوع خاصی از دموکراسی است که اکنون به اصطلاح دموکراسی دیجیتالی نام گرفته است و در حیطه تاثیرگذاری، انواع دیگر دموکراسی را نیز تحت الشعاع قرار داده است. بهترین راه حل برای ایمن کردن کاربران اینترنتی از خطرات بی‌شمار موجود، آموزش سواد رسانه‌ای است که تجربه‌ای موفق در کشورهای مختلف بوده است. با آموزش سواد رسانه‌ای هر کاربر انتظارات خود از اینترنت را می‌داند و از خطرات و فریب‌های این فضا مطلع خواهد شد.

اولین‌بار که آماندا مونتل، زبان‌شناس آمریکایی، برنامۀ اینستاگرام را نصب کرد، بلافاصه یک کلمه توجهش را جلب کرد: «فالوئر». مونتل به یاد می‌آورد که همان لحظه از دوستانش پرسید: «این برنامه را برای فرقه‌ها ساخته‌اند؟ حالا همه به فکر این نمی‌افتند که یک فرقۀ کوچک برای خودشان به راه بیاندازند؟»

مونتل پیش از این کلمۀ «فالوئر» را در خاطرات پدرش فراوان شنیده بود. پدر آماندا، وقتی چهارده ساله بود، بدون آنکه حق انتخاب داشته باشد، به اجتماعی فرقه‌گونه به نام «سینانون» پیوسته بود که در بیابان‌های اطراف سان‌فرانسیسکو زندگی می‌کردند.

سینانون یکی از ده‌ها فرقه‌ای بود که در نیمۀ دوم قرن بیستم در آمریکا پدیدار شده بود. رهبر سینانون می‌گفت می‌خواهد یک جامعۀ ایدئال سوسیالیستی بسازد. اما در عمل، «فالوئر»هایش را وادار می‌کرد تا خانواده‌هایشان را رها کنند و آیین‌های مصیب‌بار فرقه را اجرا کنند. پدر آماندا، نهایتاً از این فرقه گریخت. اما داستان‌هایی که از آن فرقه تعریف می‌کرد، جزءِ خاطرات پررنگ آماندا در دوران کودکی بود.

سؤالی که مونتل از دوستانش پرسیده بود، زود به جواب رسید. با فراگیر شدن اینستاگرام، هزاران نفر بساط معنویت‌های جایگزین‌شان را آنجا پهن کردند. طالع‌بین‌ها، شمن‌ها، پیشگوها، گوروهای خودیاری و متخصصان انرژی مثبت و منفی.

کافی است «سابسکرایب کنید تا به مراحل بالاتر هستی برسید، به ورای زمین، زمان و حتی به آن سوی مرگ». مونتل احساس می‌کرد در شبکه‌های اجتماعی نوعی «زبان فرقه‌ای» شکل گرفته است. اما چرا؟ تحقیقات او در این باره، به کتابی خواندنی منتهی شد: فرقه‌گرا.

مونتل در کتاب فرقه‌گرا توضیح می‌دهد که چطور «کلیشه‌های اندیشه‌خفه‌کن»، دوگانه‌سازی‌های «ما در برابر آن‌ها»، بیگانه‌هراسی، ارعاب‌افکنی و جعلیات که خصوصیاتِ ویژۀ سخنرانی‌هایی بود که رهبران فرقه‌ها در دهه‌های قبل برای پیروانشان ایراد می‌کردند، حالا به الگویی تبدیل شده است که بلاگرها، اینفلوئنسرها، و حتی رهبران سیاسی در شبکه‌های اجتماعی از آن استفاده می‌کنند.

استفاده از زبان فرقه‌گرایانه، آرام و ناخودآگاه، تبعات پیوستن به یک فرقه را به بار می‌آورند، حتی وقتی که بدون مزاحمت، در خانه‌های خودمان نشسته‌ایم. این عناصر زبانی، جذاب و اغواگرند و ما را عادت می‌دهند تا به گفتارهایی توجه نشان دهیم که جنجالی، افراطی و متعصبانه‌ باشند.