استفاده‌ی گسترده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی باعث شده که افراد بدون داشتن آگاهی کافی، وارد این فضاها شوند و وقت زیادی را در آنها صرف کنند.
بی‌تردید فضای مجازی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل موثر در زندگی خانواده‌ها و جوانان امروزی مطرح است. استفاده‌ی گسترده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی باعث شده که افراد بدون داشتن آگاهی کافی، وارد این فضا‌ها شوند و وقت زیادی را در آن‌ها صرف کنند. شبکه‌های مجازی در حوزه‌های مختلفی مانند ارتباطات اجتماعی، اطلاعات، سرگرمی و… فعالیت می‌کنند و به همین دلیل، تأثیرات آن‌ها بر زندگی افراد متأهل و مجرد می‌تواند بسیار گسترده باشد.

از جمله مشکلات اجتماعی که در فضای مجازی ممکن است به‌وجود آید، می‌توان به دوری افراد از یکدیگر، ایجاد اعتیاد روانی به اینترنت، ایجاد روابط غیرمنطقی و خطرناک، کاهش روابط حقیقی و تعاملات اجتماعی در دنیای واقعی، بلوغ زودرس ناشی از محتوا‌های ناپسند، تزلزل محیط خانواده و ناهماهنگی‌های خانوادگی و طلاق اشاره کرد.

یکی از عوامل اصلی مرتبط با شبکه‌های اجتماعی، این است که افراد به راحتی می‌توانند با افراد دیگر ارتباط برقرار کنند و از طریق این شبکه‌ها با دیگران مرتبط باشند. این می‌تواند به خودی خود از یک طرف ارتقاء اجتماعی و ارتباطات را تسهیل کند، اما از طرف دیگر، ممکن است منجر به اتفاقات غیرمنتظره و بحران‌ها در روابط زناشویی شود. برخی از مشکلات مرتبط با شبکه‌های اجتماعی ممکن است شامل انجام روابط بیرون از ازدواج (ازدواج‌های مخفی)، روابط مجازی ناسالم، و یا خیانت به همسر باشد که منجر به بروز مشکلات جدی در زندگی زناشویی می‌شود. به علاوه، برخی از افراد ممکن است در فضای مجازی هویت‌های مختلفی ایجاد کنند که با واقعیت‌های زندگی زناشویی‌شان تفاوت دارد.

همچنین، استفاده نادرست از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند منجر به افزایش نگرانی‌ها و اختلافات خانوادگی شود. به عنوان مثال، ممکن است اطلاعات غلط یا شایعات منفی در مورد همسر یا خانواده‌ها منتشر شود که باعث تضعیف روابط زناشویی و حتی طلاق شود.

کوروش محمدی عضو انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران در گفتگو با خبرنگار سلامت شبکه اجتماعی راه دانا گفت: ما در آسیب‌شناسی طلاق به یک سری ساختار‌های معیوب در جامعه می‌رسیم که بخش مهمی از این ساختار‌ها در حوزه‌ی ارتباطی تعریف میشوند، ما به لحاظ زمینه‌های تربیتی و ارتباطی مستعد پذیرش شرایط نابسامان در بین خانواده و نهاد خانواده هستیم.

 وی گفت، در سال‌های قبل زمانی که آسیب‌های نهاد خانواده را بررسی و مطالعه میگردیم، از همان زمان قابل پیش‌بینی بود که به سمت سونامی فروپاشی خانواده در حال حرکت هستیم و نهاد خانواده امروز راه طولانی را که به فروپاشی ختم میشودر را طی کرده است.

محمدی با تاکید بر این موضوع که ما امروز در استان‌ها شاهد آمار ۵۰% طلاق بین افردای هستیم که در پنچ سال اول زندگیشان قرار دارند گفت: این عوامل سلسله مراتبی دارد که از آموز ش و پرورش ما تا کارکرد رسانه‌ی و روابط اجتماعی و تعاملات را در برمیگیرد و در کنار همه این موارد شرایط مکملی همچون وضعیت اقتصادی، فقرو بیکاری اثر بخش میباشد.

وی در ادامه گفت: امروز باید به فضای مجازی و رسانه‌های مجازی به عنوان یک عاملی که متناسب با تکنولوژی روز دنیا اضافه شده و تاثیرگذار هست نگاه کنیم.
این کارشناس حوزه آسیب در خصوص اثر بخشی بلاگر‌ها و تاثیر آن‌ها در زندگی افراد جامعه بخصوص موضوع طلاق گفت: فضای مجازی ما یک فضای افسار گریخته است، در این فضا ما هیچ زمینه‌ای برای یادگیری یا برنامه منظمی برای ارتقای دانش جامعه وجود ندارد و ما در مقابل آن جامعه‌ای خلع‌سلاح و منفعل هستیم، ما فضای مجازی را به عنوان یک عامل تاثیرگذار، ولی بدون هدف گذاری پذیرفته ایم بنابراین تاثیراتی که ما از فضای مجازی دریافت می‌کنیم بدون هدف گذاری و در واقع فضای مجازی دارد برروی جامعه ما اثر می‌گذارد، امروزه بازار شایعات در جامعه‌ی از این طریق تقویت میشود و اخلاق در فضای مجازی به سمت ضبح شدن رفته است و روابط اجتماعی در این محیط به انحراف کشیده شده است.

وی در ادامه به اختلال فابینگ اشاره کرد و گفت: این اختلال از سال دوهزار و پانزده شناسایی شده است و در آن گفته میشود که افراد زمان زیادی را صرف فضای مجازی و تلفن همراه خود می‌کنند به طوری که در آن بازه زمانی از خانواده و ارتباطات خانوادگی خود غفلت می‌کنند و امروزه خیلی از ارتباطات ما به شدت تحت تاثیر فضای مجازی قرار گرفته است.

محمدی اظهار داشت: ما فضای مجازی را به عنوان یک فضای تاثیر گذار پذیرفته ایم و در این میان نبود برنامه و هدف‌گذاری درفضای مجازی باعث شده است تا یک سری افراد تحت عناوین مختلف مثل بلاگرها، سلیبریتی‌ها یا اینفلوئنسر‌ها در فضای مجازی با هدف کسب درآمد و سوداگری ورود پیدا کنند و جامعه را از این فضای آشفته‌ی بدون هدف و در عین حال اثرگذار فضای مجازی استفاده ببرند و طبیعی است که جامعه‌ای که آن برنامه‌ریزی وجود ندارد و سواد رسانه‌ای نیز در دستور کارش نیست تحت تاثیر این افراد با این نگاه‌ها قرار خواهد گرفت.

به گزارش دانا؛ با توجه به صحبت‌های کارشناسان باید گفت تا زمانی که زیرساخت‌ها درست نباشد، مشکلات اجتماعی افزایش پیدا خواهد کرد. اغلب افرادی که بلاگر‌های مختلف را دنبال می‌کنند هرچند ادعا دارند تحت تاثیر زندگی بلاگر‌ها قرار نمی‌گیرند، اما واقعیت این است خواسته یا ناخواسته تحت تاثیر زندگی، اعتقادات و سبک زندگی این افراد قرار می‌گیرند. البته همه افراد متخصص و صاحب نظر به این مسئله اذعان دارند که فضای مجازی نیازمند سر و سامان دادن، نظارت و وضع قوانین و مقررات به فعالیت افراد مشهور و بلاگر در این فضا است که تا به امروز برای این موضوع فکر اساسی نشده و متاسفانه هرروز تعداد این افراد بلاگر در شبکه‌های مجازی بیش از پیش دیده می‌شود، در عوض کاربران فضای مجازی هم باید سواد رسانه‌ای خود را افزایش داده و زندگی خود را تحت تاثیر عده‌ای منفعت طلب قرار ندهند.

در فضای مجازی بزرگنمایی و کوچک نمایی واقعیت‌ها اتفاق می‌افتد که باید مورد توجه استفاده کنندگان از این فضا قرار بگیرد که بدون درک از سواد رسانه‌ای قطعا در دام این اطلاعات خواهند افتاد.

با پیشرفت تکنولوژی و افزایش استفاده از اینترنت، نوجوانان به طور وسیع در فضای مجازی حضور دارند و ممکن است با چالش‌ها و مخاطراتی نیز مواجه شوند.
 

در دنیای امروز فرار از آفت‌های دنیای مجازی بدون علم و آگاهی اجتناب‌ناپذیر است. چه بسیار کودکان، نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالانی که به‌دلیل عدم آشنایی با بی‌رحمی‌های این دنیای پرماجرا طعمه بازی‌های کاربران و صحنه‌گردانان می‌شوند و تا چشم باز می‌کنند در باتلاقی از سردرگمی‌ها و شک و شبهه‌ها فرورفته‌اند. متأسفانه با هجوم کرونا، پای دنیای مجازی بیش‌از پیش به زندگی بشر امروز باز شد و همین موضوع افزایش آگاهی و شناخت افراد به‌خصوص والدین را نسبت‌به دنیای مجازی ضرورتی ویژه می‌بخشد.

«نسرین امامی» کارشناس آموزشی و مشاوره تحصیلی و خانوادگی با بیش از ۲۵ سال سابقه کار در آموزش و پرورش و دارای مدارک دانشگاهی در زمینه‌های تسهیلگری و مشاوره‌ای و مولف و مترجم بیش از ۲۰ عنوان کتاب در زمینه‌های روانشناسی و مدیریت و آموزش و… از دنیای مجازی، چالش‌ها و مخاطرات این فضا و راهکار‌های به خدمت گرفتن آن در مسیر صحیح می‌گوید.

چالش‌ها و خطرات فضای مجازی

مسائل نوجوانان در فضای مجازی متنوع و گسترده‌است. با پیشرفت تکنولوژی و افزایش استفاده از اینترنت، نوجوانان به طور وسیع در فضای مجازی حضور دارند. این فضا ممکن است به آن‌ها فرصت‌های زیادی بدهد، اما همچنین ممکن است با چالش‌ها و مخاطراتی نیز مواجه شوند. امامی در بیان این چالش‌ها در ابتدا به «وابستگی به فضای مجازی» اشاره می‌کند و می‌گوید: بسیاری از نوجوانان ممکن است به اینترنت، بازی‌های آنلاین یا شبکه‌های اجتماعی وابسته شوند. این وابستگی می‌تواند باعث کاهش تمرکز در مطالعات، کاهش فعالیت‌های فیزیکی و افت سلامت جسمی و روحی شود.

عدم آگاهی در مواجهه با خطرات دنیای مجازی تهدیدی برای نوجوانان است

هویت آنلاین برای فرار از واقعیت

«هویت آنلاین» دیگر آفت این فضا برای نوجوانان است. نوجوانان ممکن است در فضای مجازی هویت‌های مختلف و مصنوعی بسازند. این کار می‌تواند به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله تلاش برای پذیرفته شدن در جمع یا فرار از واقعیت.

امامی معتقد است از «آسیب‌های اجتماعی» نیز به عنوان تهدیدی دیگر از فضای مجازی، نباید غافل شد. تهاجم، آزار و اذیت آنلاین، شایعه‌پراکنی و سایر مسایل مرتبط با فضای مجازی می‌تواند روان نوجوانان را آسیب بزند.

نا امنی جدی با به اشتراک گذاشتن اطلاعات خصوصی و نقض حریم شخصی

مسئله دیگر خطر «اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی» است. برخی نوجوانان ممکن است بدون در نظر گرفتن مخاطرات، اطلاعات شخصی خود را در فضای مجازی به اشتراک بگذارند؛ که این امر خطرات نا امنی اجتماعی و فردی را به دنبال خواهد داشت.

این کارشناس تکنولوژی آموزشی افسردگی، کاهش عملکرد تحصیلی، و کم‌توجهی به فعالیت‌های فیزیکی را نتیجه «افراط در استفاده از فضای مجازی» معرفی می‌کند و می‌گوید: «یکی از مشکلات رایج نوجوانان استفاده بی‌رویه و مداوم از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی است. این امر می‌تواند منجر به افسردگی، کاهش عملکرد تحصیلی، و کم‌توجهی به فعالیت‌های فیزیکی شود.»

وی در ادامه به «تهاجم و توهین در فضای مجازی» به عنوان چالشی دیگر اشاره می‌کند و می‌گوید: «نوجوانان ممکن است در فضای مجازی با مسائلی، چون شایعات، توهین و حتی تهدید مواجه شوند.

«نقض حریم شخصی» نیز از دیگر خطرات دنیای مجاز است. به اشتراک گذاری اطلاعات شخصی و خصوصی، عکس‌ها و ویدئو‌ها می‌تواند منجر به نقض حریم شخصی و استفاده بداندیشانه از این اطلاعات شود.

اینترنت پر از محتوا‌های غیرقابل پیش بینی است

آسیب مواجهه با محتوا‌های نامناسب جبران ناپذیر است

 «مواجهه با محتوا‌های نامناسب» نیز از دیگر خطرات جبران ناپذیر این فضاست. اینترنت پر از محتوایی است که برای نوجوانان مناسب نیست، از جمله مواقع بزرگسالان، محتوا‌های خشونت‌آمیز یا محتوایی با مضامین نژادپرستی. از مسئله «وابستگی به تایید دیگران» نیزنباید غافل شد که خود می‌تواند خطری جدی در این عرصه باشد. چراکه نوجوانان ممکن است از فضای مجازی به عنوان یک محیط برای دریافت تایید و محبوبیت استفاده کنند، که در مواردی می‌تواند به وابستگی منجر شود.»

امامی در آخر به «مقایسه خود با دیگران» نیز به عنوان آفتی بزرگ اشاره می‌کند و می‌گوید: «مشاهده زندگی دیگران در شبکه‌های اجتماعی ممکن است منجر به احساس کمبود و نارضایتی از خود شود.»

وارد نشدن به فضای مجازی غیرممکن است

این مشاور و کارشناس تکنولوژی آموزشی در ادامه با توجه به ضرورت استفاده از فضای مجازی و پا نهادن در این عرصه، آن هم در این عصر علم، آن را اجتناب‌ناپذیر می‌داند و می‌گوید: «استفاده از فضای مجازی، به ویژه برای نوجوانان، می‌تواند هم فواید زیادی داشته باشد و هم خطرات و مشکلاتی را به همراه داشته باشد. والدین می‌توانند با اعمال محدودیت‌ها و نظارت بر فعالیت‌های نوجوانان در فضای مجازی، خطرات احتمالی را کاهش دهند.»

با ابزار آگاهی، می‌شود از این دنیای شلوغ و پر هیاهو به درستی بهره برد

تعیین ساعات معین برای استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی و ایجاد یک برنامه روزانه متعادل می‌تواند به کنترل بهتر و استفاده سالم‌تر از فضای مجازی کمک کند.

راهکار‌های مصونیت از آسیب‌های فضای مجازی

 وی برای کنترل و هدایت بهتر نوجوانان در فضای مجازی، راه‌حل‌ها و راهکار‌هایی را پیشنهاد می‌کند:

*آموزش و آگاه‌سازی: اطلاع‌رسانی و آموزش نوجوانان در مورد مخاطرات و فواید فضای مجازی حیاتی است. والدین و معلمان باید نوجوانان را آگاه کنند تا آن‌ها با اطلاعات بیشتری وارد این فضا شوند.

*برقراری محدودیت‌ها: تعیین ساعات معین برای استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی و ایجاد یک برنامه روزانه متعادل می‌تواند به کنترل بهتر و استفاده سالم‌تر از فضای مجازی کمک کند.

*نرم‌افزار‌های کنترل: استفاده از نرم‌افزار‌های کنترلی مانند مدیریت زمان مصرف و یا فیلترینگ محتوا می‌تواند به والدین در نظارت بر فعالیت‌های نوجوانان در فضای مجازی کمک کند.

*بحران‌پذیری‌های اینترنتی: آموزش نوجوانان در مورد ویروس‌ها، هک و بحران‌پذیری‌های اینترنتی می‌تواند آن‌ها را از خطرات احتمالی محافظت کند.

*کنترل فردی: مرتبط با توانمندی فرد در کنترل فعالیت‌ها، اطلاعات و هویت خود در اینترنت است. از آنجایی که فضای مجازی می‌تواند اطلاعات شخصی را برملا کند، کاربران باید از ابزار‌ها و تنظیمات امنیتی برای محافظت از هویت خود استفاده کنند.

نظارت خانواده بر حضور فرزندان در فضای مجازی پیشگیری از آسیب‌های جدی در جامعه است

*کنترل خانوادگی: این مرتبط با توانمندی والدین است که بخواهند به فعالیت‌های فرزندان خود در فضای مجازی نظارت کنند. ابزار‌هایی مانند فیلتر‌های وب و کنترل والدین می‌تواند در این زمینه مفید باشد.

*کنترل دولتی: برخی از دولت‌ها سعی می‌کنند تا بر فضای مجازی نظارت کامل تری داشته باشند. این می‌تواند از طریق مانع‌سازی، فیلترکردن محتوا یا نظارت بر فعالیت‌های کاربران انجام شود. همچنین، قوانین و مقرراتی ممکن است وجود داشته باشد که فعالیت‌ها و محتوا‌ها در فضای مجازی را محدود کند.

*کنترل شرکتی: شرکت‌ها ممکن است نیاز به نظارت و کنترل بر فضای مجازی داخلی خود (مانند شبکه داخلی یا ایمیل‌های سازمانی) داشته باشند. این می‌تواند به منظور محافظت از اطلاعات حساس یا جلوگیری از نفوذ‌های امنیتی باشد.

والدین باید به نوجوانان خود گوش دهند و در مورد تجربیات آنان در فضای مجازی با آن‌ها گفتگو کنند

*استفاده از نرم‌افزار‌های کنترل والدین: بسیاری از اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزار‌ها امکان محدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌ها، برنامه‌ها و بازی‌های آنلاین را فراهم می‌کنند.

*تعیین زمان محدود برای استفاده از اینترنت: تنظیم یک برنامه زمانی برای استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی می‌تواند به نوجوان کمک کند تا وقت خود را بهتر مدیریت کند.

*تشویق به فعالیت‌های بیرون از فضای مجازی: والدین باید تشویق کنند نوجوانان خود را به فعالیت‌های فیزیکی و اجتماعی خارج از فضای مجازی.

*آگاه‌سازی و آموزش: آموزش به نوجوانان در مورد خطرات محتمل فضای مجازی، نحوه شناسایی محتوا‌های نامناسب و راه‌های امن مواجهه با آن‌ها اهمیت دارد.

*راه‌اندازی قوانین مشخص: قوانینی مانند عدم استفاده از دستگاه‌ها در زمان غذا خوردن یا قبل از خوابیدن می‌تواند به مدیریت زمان بهتر و استفاده سالم‌تر از فضای مجازی کمک کند.

*درک و تشخیص اخبار و محتوای جعلی: آموزش به نوجوانان در مورد تشخیص محتوای جعلی و نادرست در فضای مجازی

*فعالیت‌های فیزیکی: ترغیب نوجوانان به فعالیت‌های فیزیکی و فراگیری هویت‌های فضای واقعی به جای فضای مجازی

*گفتگو: والدین باید به نوجوانان خود گوش دهند و در مورد تجربیات آنان در فضای مجازی با آن‌ها گفتگو کنند.

والدین از نظارت غافل نشوند

امامی با تاکید بر اهمیت نقش نظارتی والدین در سلامت فرزندان، امیدوار است والدین بتوانند با شناخت این تهدید‌ها و چالش‌ها و با به کار گیری راهکار‌های مناسب برای استفاده بهینه از این دنیای پرماجرا و پرمخاطره، دست فرزندانشان را بگیرند و با احتیاط وارد این عرصه شوند تا نوجوانانی موفق، سالم و با نشاط برای میهن عزیزمان ایران داشته باشیم.

استفاده بی‌رویه و افسارگسیخته از رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی و اعتیاد به اینترنت به بزرگترین معضل اجتماعی عصر حاضر تبدیل شده است.
 

 خانواده مهم‌ترین نهاد اجتماعی است. جزئی‌ترین، ریزترین، پنهان‌ترین و غیررسمی‌ترین رفتار‌های ما به عنوان یک پدر و مادر در خانواده ممکن است وسیع‌ترین و عمیق‌ترین تاثیرات را به‌دنبال داشته باشد. کودکان آن چه ما می‌خواهیم نمی‌شوند بلکه آن چه انجام می‌دهیم، می‌شوند. «یتیم اینترنتی» یکی از اصطلاح‌های جدید روان شناسی است و منظور آن، کودکانی هستند که والدینشان به حدی در باتلاق عمیق فضای‌مجازی غرق شده‌اند که فرصت جزئی‌ترین تعامل با کودکان خود را ندارند و آن کودکان به‌شدت احساس تنهایی و طرد شدن می‌کنند. در ادامه نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.

کاش یک گیگ اینترنت بودم نه یک کودک!
یک معلم به تازگی گفته که در یکی از کلاس‌هایم، نامه‌ای از یک بچه ۸ ساله خوانده شد که همه جمعیت را در بهت فرو برد؛ آن بچه خطاب به پدر و مادرش نوشته بود: «کاش یک گیگ اینترنت بودم نه یک کودک، کاش من هم یک گیگ اینترنت پرسرعت بودم تا هر از گاهی دستان پرمهر پدر و مادرم را لمس می‌کردم، مرا با حرص و ولع وصف ناشدنی در آغوش می‌کشیدند و شب‌ها در بغلشان می‌خوابیدم، اما افسوس که انسان هستم و یک کودک!» این نامه که در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شد، پیام‌های تامل برانگیزی دارد.

مزایای آشنایی والدین با فضای‌مجازی
اگرچه والدینی که با فضای‌مجازی به‌خوبی آشنا هستند، می‌توانند فاصله بین نسل‌ها را کاهش دهند، اعتمادبه‌نفس کودکان را بالا ببرند، درک متقابلی بین فرزندان و خود ایجاد کنند و بهتر می‌توانند فرزندان خود را در این فضا راهنمایی، کنترل و آن‌ها را با ابعاد مختلف این دنیا آشنا کنند، اما در کنار فواید و مزایای بی شمار، مشکلات و آسیب‌هایی هم هست که نیاز به مدیریت دارد.

 خطر منزوی‌شدن همه اعضای‌خانواده
 والدینی که به فضای‌مجازی اعتیاد پیدا می‌کنند علاوه بر این که با مشکلات جدی در زندگی زن و شوهری روبه‌رو می‌شوند در فرزندپروری هم با دردسر‌های زیادی مواجه خواهند شد. اولین اتفاق، احساس دوری زوج‌ها از یکدیگر است سپس کاهش ساعت گفت‌وگوی والدین با هم و با فرزندان یکی از خطرات جدی معتادان به اینترنت و فضای‌مجازی است که منجر به منزوی شدن همه اعضای خانواده می‌شود. در این شرایط معمولا والدین از وضعیت تحصیلی و تربیتی فرزندان خود غافل می‌شوند که به تدریج منجر به افت تحصیلی آن‌ها می‌شود یا رفتار‌های نابهنجار مانند پرخاشگری و اضطراب، افسردگی و … را در آن‌ها شکل می‌دهند. والدینی که تمام وقت خود را در اینترنت و فضای‌مجازی می‌گذرانند از ایجاد ساعات مفرح در خانواده غافل می‌شوند و به جای اشتراک گذاشتن لذت‌های زندگی با اعضای خانواده به دوستان مجازی پناه می‌برند و نمی‌توانند حتی سهمی کوچک در تفریحات خانواده داشته باشند. به همین دلیل فرزندان برای پر کردن جای خالی والدین دچار خلأ‌های عاطفی شدید، پرخاشگری و حتی بزهکاری می‌شوند.

 به این ۱۱ سوال پاسخ دهید
بد نیست برای آن که بدانیم تا چه حد زمان برای ارتباط با فرزندمان اختصاص می‌دهیم، به این چند سوال پاسخ دهیم: ۱-در طول هفته گذشته چند ساعت را با فرزند خود سپری کرده‌اید؟ ۲-زمانی که از سر کار به خانه برمی‌گشتید، آیا خود را درباره این که او وقتش را چطور گذرانیده و چه تجربه‌ای کسب کرده و چه فکر می‌کند، علاقه‌مند نشان داده‌اید؟ ۳-آیا وقتی فرزند شما متنی نوشته یا نقاشی یا وسیله‌ای درست کرده، به او نگاه یا سوالی می‌کنید؟ ۴-چندبار در هفته به دلیل کمردرد، خستگی یا هر بیماری دیگر، فرزندتان را از خود دور کرده‌اید؟ ۵-چند بار به فرزند خود گفته‌اید ساکت باش یا از من دور شو یا این که با چیز دیگری خود را سرگرم کن؟ ۶-آخرین باری که خانوادگی به گردش رفتید، کی بود؟ ۷-آخرین باری که به زور بچه را به رختخواب فرستاده‌اید، کی بود؟ ۸-آخرین باری که به دلیل یک رفتار درست، او را تشویق کرده‌اید، کی بود؟ ۹-آخرین باری که کودک تان مشکلاتش را با شما مطرح کرده است، کی بود؟ ۱۰-آخرین بار که یک مشکل خانوادگی را با هم بررسی کرده‌اید، کی بود؟ ۱۱-چند بار در هفته اخیر از این که کودک‌تان خود را به شما نچسبانده و با کامپیوتر یا گوشی سرگرم بوده، رضایت داشتید؟

 ۶ توصیه به والدین معتاد به شبکه‌های اجتماعی
اگر به سوالات مطرح‌شده به‌گونه‌ای پاسخ دادید که نشانگر فاصله افتادن بین شما با کودک‌تان است به منظور پیشگیری و کاهش آسیب‌های فضای‌مجازی راهکار‌هایی که در ادامه مطرح می‌شود، می‌تواند کمک‌کننده باشد.

۱-گذران اوقات‌بیشتر با فرزندان در فضای بیرون از خانه به‌طوری که فرزندان از نظر عاطفی احساس خلأ نکنند. ۲-فرهنگ‌سازی برای استفاده صحیح از فضای مجازی. ۳-به‌کارگیری دیگر رسانه‌های دیداری، شنیداری، روزنامه‌ها، مجلات، کتاب‌ها و … برای پر کردن اوقات‌فراغت. ۴-انجام بازی‌های مشارکتی و خانوادگی در منزل. ۵-برگزاری جلسات خانوادگی درباره تصمیمات خانواده. ۶-مدیریت و تنظیم ساعات استفاده از فضای‌مجازی متناسب با ساعات حضور والدین در کنار فرزندان.

تعطیلی شبکه معاند من‌وتو شکست بخشی از جنگ نرم غرب علیه ایران بود که به مدت 14 سال نتیجه‌ای جز هدر رفت بودجه‌های گزاف و صرف بیهوده انرژی صاحبان آن به دنبال نداشت و نشانه‌ای از آغاز نخ‌نما شدن این روند به نمایش می‌گذارد.

در روز‌های اخیر دو گرداننده یکی از شبکه‌های معاند در حساب کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند، پس از 14 سال فعالیت در شرایطی قرار دارند که این شبکه در آستانه تعطیلی قرار گرفته است.

«من‌وتو» نخستین شبکه‌ای نیست که چنین سرانجامی به خود می‌بیند، پیش تر شبکه معاندی دیگر پس یک آغازی جنجالی و پرهزینه، به ناگاه اعلام ورشکستگی کرد و از ادامه فعالیت بازماند. در عین حال، شبکه‌های دیگر گرچه همچنان برقرار هستند، اما طبق شواهد موجود، به دلیل ریزش چشمگیر مخاطبان جایگاه خود را از دست داده‌اند و در رکود به سر می‌برند.

شبکه صهیونیستی «اینترنشنال» نیز پس از دوره‌ای فعالیت گسترده خبری تحت تأثیر تحولات منطقه‌ای و بهبود روابط ایران با کشور‌های حوزه خلیج‌فارس مجبور به تغییر حامی مالی و محل استودیوهای خود شد و به تبع، افت محسوسی را تجربه می‌کند.

با اینکه ایران اسلامی تحت وسیع ‌ترین عملیات روانی و تبلیغاتی بوده است، این سؤال مطرح می‌شود چرا شبکه‌های معاند خارج از کشور با وجود در اختیار داشتن منابع مالی و فنی گسترده، پس از مدتی توان تأثیرگذاری خود را از دست می‌دهند و بعضاً به نقطه زوال و نابودی می‌رسند؟

 ماهیت و درونمایه شبکه‌های معاند

 بودجه برنامه سازی تلویزیونی در حال حاضر به حدی کلان است که حتی غول‌های رسانه‌ای جهان چاره‌ای جز توسل به راهکارهای درآمدزا همچون تبلیغات بازرگانی و بازاریابی رسانه‌ای ندارند، اما شبکه‌های معاند فارسی زبان عمدتاً از منابع مالی دولتی یا شبه دولتی استفاده می‌کنند تا اغراض سیاسی حامیانشان را برآورده کنند؛ به عنوان نمونه «بی‌بی‌سی فارسی» از محل بودجه‌های وزارت امور خارجه انگلیس و «صدای آمریکا» از بودجه کنگره آمریکا تأمین مالی می‌شوند.

شبکه جهانی بهاییت و صهیونیسم تأمین کنندگان مالی شبکه‌های فارسی زبان معاند هستند. بنابراین کارکنان شبکه‌های بیان شده که عمدتاً از میان ایرانیان مهاجرت کرده به غرب تشکیل می‌شوند، هدفی جز کسب درآمد و گذران زندگی ندارند. به عبارت دیگر، هیچ رسالت رسانه‌ای که مبتنی بر آگاهی بخشی، میهن پرستی یا حتی نوع دوستی باشد میان کارکنان این شبکه‌ها وجود ندارد.

آنها به عنوان مزدوران جنگ رسانه‌ای غرب علیه ایران، در راستای منافع ملی کشور‌های بیگانه و علیه امنیت ملی کشورمان کار می‌کنند. امروزه با افزایش آگاهی عمومی مردم، پشت‌پرده این قبیل شبکه‌ها برای افکار عمومی افشا و این موضوع موجب شده است اعتبار و نفوذ که مهم ترین شاخصه‌های رسانه است، میانشان از بین برود.

در عین حال با رصد مخاطبان و درصد تأثیرگذاری رسانه‌ای که پیوسته به وسیله صاحبان این شبکه ها کنترل می‌شود، هر زمان مشخص شود دامنه نفوذ رسانه‌ ای میان مردم در حال افول است، شمارش معکوس مرگ آن شبکه رقم می‌خورد، تا جایی که با قطع امید کامل از آن، به مهره سوخته بدل می‌شود.

هر چند شبکه «منوتو» همواره به طور مرموزی شفافیت مالی خود را پنهان کرده است، اما بودجه سالانه این شبکه بالغ بر صد‌ها میلیون پوند تخمین زده می‌شود که به وسیله دشمنان ایران تأمین می‌شود. با لوث شدن تدریجی برنامه‌های این شبکه و رویگردانی محسوس بینندگانش، حامیان مالی شبکه معاند به صرافت نجات خود از زیر بار سنگین هزینه‌های آن افتادند و به همان سرعتی که راه‌اندازی شد و گسترش یافت، به نقطه پایان می‌رسد.

 تضاد و تعارض فرهنگی

نحوه پوشش تا سبک زندگی و هویت اشخاصی که این شبکه معاند فارسی زبان نمایش می‌داد، در تضاد با فرهنگ ایرانیان قرار داشت و این عامل به تدریج موجب پس زده شدن آن از سوی خانواده‌های ایرانی شد. برخی مجریان و بازیگران این شبکه بی‌شباهت به عوامل استودیوهای تولید فیلم‌های مستهجن نبودند و به دلیل خاستگاه نامناسب فرهنگی و اجتماعی که به آن تعلق داشتند، از تریبون به دست آمده برای بروز موهن‌ترین حرکات و رفتارها استفاده می‌کردند.

استفاده ابزاری از زنان و دختران یکی از راهبردهای شبکه‌های خبری و تحلیلی آمریکایی برای جلب مخاطب بر مبنای غرایز سطحی است. فیلم  «Bombshell» محصول سال ۲۰۱۹ میلادی که بر مبنای اتفاقات واقعی ساخته شده است، سوءاستفاده از زنان را در شبکه فاکس نیوز آمریکا برای اغوای مخاطب نشان می‌دهد؛ روندی که با بهره‌کشی جنسی مدیران این شبکه از مجریان زن همراه می‌شود و رسوایی رسانه‌ای گسترده‌ای به بار می‌آورد.

 شبکه معاند فارسی زبان قبل از اعلام رسمی پایان به کار خود پایگاهش را میان مخاطبان از دست داده بود و فرهنگ عمومی مردم ایران در طولانی مدت بهترین داوری را برای قضاوت درباره ابتذال، سطحی‌گرایی و بی بند و باری مشهود این شبکه ارائه کرد .

 خود تحقیری، دهن‌کجی و سیاه نمایی

ژست عاقل اندر سفیه و نگاه از بالای این شبکه معاند به ایران و مردم کشورمان موجب دل چرکینی مخاطبان شده بود، حتی عده‌ ای از مخاطبان شبکه از اینکه به هویت ملی شان اهانت می‌شد، در عذاب بودند.

اساس خبرنگاری آزاد و فعالیت رسانه‌ای استقلال عمل و بی‌طرفی است، بنابراین وقتی رسانه ای در راستای پیشبرد اهداف سیاست خارجی کشوری بیگانه تغذیه مالی می‌شود، مدعای خیرخواهی و صداقت آن پذیرفتنی نیست و به مضحکه بدل می‌شود.

این شبکه معاند همواره بر معضلات و مشکلات روزمره ایران متمرکز می‌شد و به موازات آن می‌کوشید تصویری آرمانشهر‌گونه از ایران قبل از انقلاب اسلامی نشان دهد. یکجانبه گرایی و افراط در این روند در کنار رفتار مشمئز‌کننده مجریان کم‌سوادش، به تدریج موجب دلزدگی بینندگان شد.

در عرصه تبلیغات تأکید می‌شود، اگر بر موضوعی بیش از اندازه و به طور غیر اصولی پرداخته شود، اثر معکوس خواهد گذاشت و به ضد تبلیغ تبدیل می‌شود؛ اصرار بر تیره و تار نشان دادن همه ابعاد زندگی ایرانیان و تخریب متکبرانه و همراه با لودگی وجهه کشور تنفر مردمی که با همه سختی‌های موجود، ایران را وطن و زادگاه خود می‌دانند و تحقیرش را تحمل نمی‌کنند، به دنبال داشت.

تعطیلی این شبکه معاند فارسی زبان شکست بخشی از جنگ نرم غرب علیه ایران بود که به مدت 14 سال نتیجه‌ای جز هدررفت بودجه‌های گزاف و صرف بیهوده انرژی صاحبان آن به دنبال نداشت و نشانه‌ای از آغاز نخ نما شدن این روند به نمایش می‌گذارد.

رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا در خصوص راه های جلوگیری از انتشار تصاویر خصوصی و مجازات این کار توضیح داد.
 

سرهنگ علی محمد رجبی رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا گفت: عکس خصوصی و شخصی در تعریف حقوقی دارای ابعاد مختلف است، اما به زبان ساده به تصاویری که اجازه انتشار داده نشده و از آن‌ها محافظت کرده باشیم و یا برای افراد دیگر فرستاده نشده باشد گفته می‌شود.

وی با بیان اینکه انتشار تصاویر در فضای مجازی می‌تواند مشکلاتی را در زمینه حریم خصوصی ایجاد کند گفت: عکس‌های خصوصی بخشی از زندگی افراد هستند و لو رفتن تصاویر باعث می‌شود دیگران وارد زندگی افراد شوند و سبب مشکلاتی از قبل روحی و اختلاف در زندگی شود.

رجبی گفت: افراد فقط مسئول عکس‌های خود نیستند بلکه در مقابل انتشار تصاویری که به صورت دسته جمعی هم گرفته می‌شود مسئول هستند.

رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا اظهار کرد: یکی از دلایل مهم انتشار تصاویر خصوصی حس انتقام جویی است، همچنین دلایل مختلف از قبیل فشار گروه های هم سال، شهرت طلبی و سهل انگاری از موارد شایع انتشار تصاویر خصوصی است.

وی در خصوص مجازات انتشار تصاویر خصوصی گفت: ماده ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی تصریح دارد که اگر انتشار تصاویر خصوصی بدون رضایت باشد و موجب ضرر و حتک حیثیت شود مجازات زندان و جزای نقدی دارد و در صورتی که این اقدام آثار دیگری از جمله آزار و اذیت و خسارات دیگری به وجود آورد به ابعاد مختلف موضوع در محاکم قضایی رسیدگی می شود.

رجبی اظهار کرد: در برخی از موارد جدید که در پلیس فتا رسیدگی شده در تبریز خواستگاری که از دختری جواب رد شنیده بود با هک کردن گوشی دختر اقدام به انتشار تصاویر خصوصی دختر در فضای مجازی کرده بود.

وی گفت: در پرونده دیگری در زنجان فرد اخازی با دختر خانمی طرح ازدواج می ریزد و تصاویری را از دختر دریافت می‌کند که پس از دریافت تصاویر درخواست پول می‌کند و اظهار می‌کند در صورت عدم پرداخت مبلغ تصاویر را در فضای مجازی منتشر می‌کند که با ورود پلیس فرد دستگیر شد و تحویل مراجع قضایی شد.

رجبی گفت: در صورتی که تصاویری از افراد به هر دلیلی در فضای مجازی منتشر شد اگر در سکو‌های داخلی است با مراجع به مرجع قضایی و طرح شکایت تصاویر حذف می‌شود.

رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا اظهار کرد: گرفتاری اصلی در اینستاگرام است. در صورتی که صفحه ای به اسم افراد ایجاد شده باشد و تحت مدیریت فرد عنوان شده نباشد می تواند در بخش گزارش کردن  (report) با انتخاب گزینه این صفحه من نیست در فرآیندی اینستاگرام احراز هویت می کند و در صورتی که این اقدام توسط چند نفر انجام شود سرعت واکنش اینستاگرام جهت حذف صفحه‌ ساخته شده به اسم شخص دیگر، بیشتر خواهد شد.

اگر بنابود این تعداد شبکه‌ فارسی زبان با صرف این همه هزینه نتوانند کار نظام را یکسره کنند، پس بودنشان بی‌فایده است. در واقع مجموعه رسانه‌های فارسی زبان معاند که یکی از آن‌ها «من و تو» است، سال گذشته به یک انتحار رسانه‌ای دست زدند و درگیر قماری بزرگ شدند و تمام اعتبار خود را باختند.

به نظر می‌رسد برای رسیدن به یک اظهار نظر قطعی درباره تعطیلی شبکه «من و تو» لازم است اطلاعات بیشتری کسب کنیم، اما با وجود اطلاعات مختصری که در خصوص تعطیلی شبکه «من و تو» وجود دارد، می‌توان ارزیابی کرد شبکه‌ای که تندترین حملات را علیه سبک زندگی مردم ایران و نظام جمهوری اسلامی ایران انجام داده، چرا و به چه دلیل این همه تجربیات ۱۴ ساله خودش را کنار می‌گذارد و یکباره می‌خواهد تعطیل شود؟

شاید یکی از مهمترین علت‌های این اتفاق آن باشد که کارگزاران و گردانندگان اصلی شبکه‌های معاند توقع داشتند این رسانه‌ها کار نظام را یکسره کنند و امیدوار بودند در اعتراضات سال قبل به نتیجه برسند،‌ برای همین همه نوع حمایت‌ها را از این شبکه‌ها انجام دادند. به تعبیر خودشان اگر بنابود این تعداد شبکه‌ فارسی زبان با صرف این همه هزینه نتوانند کار نظام را یکسره کنند، پس بودنشان بی‌فایده است. در واقع مجموعه رسانه‌های فارسی زبان معاند که یکی از آن‌ها «من و تو» است، سال گذشته به یک انتحار رسانه‌ای دست زدند و درگیر قماری بزرگ شدند که در پایان آن تمام اعتبار خود را باختند.

بنابراین در چنین شرایطی حتی اگر کار این شبکه‌ها ادامه هم یابد، به دلیل اینکه مردم دروغ‌ها، برخوردهای مغرضانه و دوگانه‌شان را بارها و بارها دیده‌اند، دیگری اعتمادی به آنها ندارند. مثلا همین شبکه «من و تو» در ایام کرونا خبری منتشر کرده مبنی بر اینکه آیت الله بهجت در مورد کرونا به مردم چه توصیه‌ای کرده است؟ این در حالی است که آیت الله بهجت حدود 10 سال پیش مرحوم شده بودند.

در این فقره آن‌ها مجبور شدند فیلم را یک بار دیگر ضبط کنند و پس از آن مجددا منتشر شود. یکی دیگر از دلایل تعطیلی احتمالی «من و تو» این است که چنین شبکه‌هایی دستشان رو شده است و در واقع اعتباری برای مردم ایران ندارند. به همین دلیل احتمالا این شبکه تعطیل می‌شود، اما به معنای این نیست که کار دشمن تعطیل می‌شود. احتمالا یک شبکه دیگر و با نامی دیگر که نزد مردم چهره‌اش مخدوش نشده باشد رو خواهد شد. 

 اطلاعیه‌ شبکه «من و تو» برای تعطیل فعالیت‌ها از ژانویه سال 2024

‌در واقع شاید یکی از مهمترین دلایلی که باعث تعطیلی این شبکه خواهد شد، این است که کارکنان آن نتوانستند اهداف صاحبان و سرمایه گذاران خود را محقق کنند و اقدامات ضدمردمی،‌ دوگانه و غیرحرفه‌ای و مغرضانه آن‌ها نزد مردم لو رفته است و به همین دلیل شاید چاره‌ای جز اعلام تعطیلی نداشتند. بخش عمده‌ای از بودجه‌ها الان صرف شبکه صهیونیستی ایران اینترنشنال می‌شود و بنابراین بعید نیست از این پس بودجه و امکانات آن‌ها بر شبکه صهیونیستی ایران اینترنشنال متمرکز بشود.