آیا برای فضایی که بیشترین وقت خود را در آن می‌گذرانیم، یعنی فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، استانداردی وجود دارد؟

جنگ شناختی، به معنای هدف قرار دادن قوه شناخت عموم مردم و نخبگان جامعه بمنظور تغییرِ هنجارها، ارزش‌ها، باورها، نگرش‌ها و رفتارها از طریق مدیریت ادراک و برداشت است.
این نوع جنگ شکل تکامل یافته‌تر، پیشرفته‌تر، عمیق‌تر و وسیع‌تر جنگ روانی است که مبتنی بر جامعه‌ی شبکه‌ای (با زیرساخت رسانه‌ای نوین) بوده و با مدیریت ادراک و برداشت انجام می‌گیرد.
جنگ شناختی ماهیتی پیچیده و موذیانه دارد که درک آن را مشکل و واکنش را سخت می‌کند و در افکار و جهت‌ها تزلزل ایجاد می‌نماید، زیرا در قالب‌های پیچیده، متنوع و جذاب ارائه می‌شود، قالب‌هایی مانند تحلیل، خبر، فیلم، موسیقی، کاریکاتور، طنز، تمسخر، جوک، شوخی و… و به مرور موجب فرسودگی روانشناختی در مخاطب می‌گردد و ذهن او را تسخیر و مقاومت او را می‌شکند.
در جنگ فیزیکی وقتی یک نفر از ما تیر می‌خورد یعنی یک نفر از ما کم می‌شود، اما در جنگ شناختی وقتی یک نفر از ما تیر می‌خورد و آسیب می‌بیند فقط یک نفر از ما کم نمی‌شود، بلکه یک نفر به دشمن اضافه می‌شود.
ذهن اصلی‌ترین میدان نبرد در این جنگ است و تسخیر ذهن در جنگ شناختی مساوی است با تسخیر سرزمین در جنگ فیزیکی.
رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این رابطه می‌فرمایند: «طرف با نقشه وارد میدان شده، برنامه هم این است که کاری کنند که ملّت ایران عقیده‌اش بشود عقیده‌ی سران انگلیس و آمریکا و امثال اینها… دنبال این است که بر مغزها تسلّط پیدا کند، اگر مغز یک ملّتی را توانستند تصرّف کنند، آن ملّت سرزمین خودش را دودستی به دشمن تقدیم میکند. برای این کار شروع می‌کند محتوای ذهنی برای ذهن فعال جوان درست کردن. این‌همه دروغ، حرف‌های انحرافی و تهمت برای این است.» ۱۴۰۱/۸/۱۱ و ۱۴۰۱/۹/۵

هدف جنگ شناختی چیست؟
مهمترین هدف جنگ شناختی تغییر نگرش در جامعه‌ی کشور هدف، اختلال و خطا در دستگاه محاسبات تصمیم گیران، اثربخش نمودن جنگ اطلاعاتی، ایجاد گسست عاطفی- ادراکی بین توده‌ها و نخبگان با حاکمیت، و جایگزین کردن نفرت و انزجار، و نهایتاً تضعیف و زوال سرمایه ی اجتماعیِ نظام سیاسی و زمینه‌سازی برای فروپاشی است.
اعتبار زدایی، ناامیدسازی جامعه، ناکارآمد نشان دادن حاکمیت، زیر سئوال بردن اعتبار نظام و مشروعیت حاکمیت، القای تضاد بین نظام و ساختار با انقلابی‌گری، تحریف حقایق، ارائه چهره‌ای خشن از جمهوری اسلامی، فریب و سیاه نمایی از مهمترین ابعاد جنگ شناختی هستند.

مهمترین علت به کارگیری جنگ شناختی علیه ایران؟
مخالفت غرب با استقلال خواهی ایران و روند قدرت‌یابی اسلام و ایران، و ناکامی در سایر جنگ‌های پی در پی دو علت اصلی روی آوردن دشمنان به جنگ شناختی است.

بازیگران و عوامل اصلی جنگ شناختی علیه ملت ایران؟
مهاجمان این عرصه متکثر و متراکم بوده و دارای کار ویژه یِ عمل جبهه‌ای اند. مهاجمان اصلی این جنگ محور غربی، عبری، عربی(ضعیف تر) و اندک ایرانیان وابسته و برانداز هستند. آمریکا بازیگر اصلی در جنگ شناختی و ترکیبی علیه ایران است (محوریت جنگ ترکیبی هم جنگ شناختی است).
دولت‌های غربی مخصوصاً انگلستان که یک نمونه آن شبکه بی‌بی‌سی با مخاطبین نسبتاً فراوان و ابزار، امکانات و نیروی انسانی زیاد، رژیم صهیونیستی (یگان ۸۲۰۰) با همه امکانات و حدود ۵۰۰ زن و مرد مسلط به زبان فارسی، مزدوران وطن فروش مانند منافقین، سلطنت طلبان، ملی‌گراها، مارکسیست‌ها، بهائیان و دیگر فراریان ضد انقلاب، بازیگران میدان جنگ شناختی هستند.

حوزه‌های عملیاتی جنگ شناختی
مصادیق و حوزه‌های عملیاتی جنگ شناختی دشمنان، ارکان انقلاب و نظام اسلامی یعنی مردم، مکتب و رهبری هستند، آنان سعی می‌کنند با شیوه‌های مختلف از جمله: تحریف، دروغ، تخریب، تهمت،شایعه، ایجاد اختلاف، القاء ناکارآمدی، شبهه آفرینی، ناچیز شمردن دستاوردها، و بزرگنمایی مشکلات، ارکان مذکور را مورد هجوم قرار داده و به تضعیف و تخریب آنها بپردازند.

آیا مقابله با جنگ شناختی امکان پذیر است؟
پاسخ مثبت است، به یاری خداوند این جنگ هم با هدایت رهبر حکیم و فرزانه انقلاب توسط ملت با شکست مواجه می‌شود، لازمه پیروزی در این میدان سه چیز است:
الف: باور داشتن به جنگ شناختی و اعتقاد به حضور و برنامه‌ریزی دشمن در این زمینه، و ایجاد آمادگی لازم و هم افزایی در میان نخبگان، دستگاه های ذیربط و رسانه‌ها (نقش دانشگاهها و حوزه‌های علمیه میتواند برجسته باشد)
ب: آشناسازی مردم با شگردهای پیچیده دشمن در این مبازره از طریق افزایش اطلاعات عمومی که باعث ایمن سازی افکار عمومی در مقابل این جنگ می‌گردد.
ج: جهاد تبیین و افزایش آگاهی مردم و روشنگری گسترده و مستمر در کنار تلاش مسئولان برای حل مشکلات معیشتی مردم و اجرای عدالت در جامعه و مبارزه بی‌امان با فساد و بی‌عدالتی.

«فابینگ» بی اعتنایی به دیگران با نگاه کردن به تلفن همراه یک اختلال رفتاری جدید است. فابینگ عملی است که باعث می‌شود افراد در محیط‌های اجتماعی یا خانوادگی به جای توجه به دیگران به تلفن خود نگاه کنند.

جنگ روانی، مجموعه‌ای از فعالیت‌هاست که با هدف تاثیرگذاری بر باورها، نگرش‌ها و رفتار افراد و گروه‌ها برای دستیابی به اهداف خاص انجام می‌شود. این جنگ، به جای استفاده از زور فیزیکی، از ابزارهای روانی و تبلیغاتی بهره می‌برد. انواع مختلفی از جنگ روانی وجود دارد که هر کدام با هدف و روش‌های خاص خود اجرا می‌شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین انواع جنگ روانی می‌پردازیم:

1. جنگ روانی استراتژیک:
هدف: تاثیرگذاری بر افکار عمومی یک ملت یا یک منطقه در درازمدت و ایجاد تغییرات بنیادین در ساختار سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی.
روش‌ها: استفاده از رسانه‌های جمعی، آموزش، فرهنگ، و دین برای تغییر هویت ملی، ارزش‌ها و باورهای مردم.

2. جنگ روانی عملیاتی:
هدف: تاثیرگذاری بر تصمیم‌گیری‌های کوتاه‌مدت دشمن یا متحدان بالقوه در یک بحران یا درگیری خاص.
روش‌ها: انتشار اطلاعات گمراه‌کننده، شایعات، و تهدیدات برای ایجاد تردید، ترس و بی‌اعتمادی در بین دشمن.

3. جنگ روانی تاکتیکی:
هدف: تاثیرگذاری بر نیروهای نظامی دشمن در میدان جنگ برای کاهش روحیه جنگندگی، ایجاد اختلافات داخلی و تسریع در تسلیم شدن.
روش‌ها: استفاده از بلندگوها، پخش اعلامیه، و عملیات روانی فرد به فرد برای ایجاد وحشت و ناامیدی در بین دشمن.

4. جنگ روانی اطلاعاتی:
هدف: کنترل جریان اطلاعات و ایجاد تصویری نادرست از واقعیت برای فریب دادن دشمن.
روش‌ها: انتشار اخبار جعلی، سانسور اطلاعات، و ایجاد شایعات برای گمراه کردن دشمن.

5. جنگ روانی سایبری:
هدف: نفوذ به سیستم‌های رایانه‌ای، سرقت اطلاعات، و ایجاد اختلال در زیرساخت‌های حیاتی دشمن.
روش‌ها: حملات سایبری، انتشار ویروس‌ها، و مهندسی اجتماعی برای دسترسی به اطلاعات محرمانه.

6. جنگ روانی فرهنگی:
هدف: تضعیف هویت فرهنگی یک ملت و جایگزینی آن با فرهنگ غالب.
روش‌ها: ترویج سبک زندگی، ارزش‌ها و باورهای بیگانه، سرکوب فرهنگ بومی و ایجاد شکاف نسلی.

7. جنگ روانی اقتصادی:
هدف: تضعیف اقتصاد یک کشور و ایجاد وابستگی اقتصادی به دشمن.
روش‌ها: تحریم‌های اقتصادی، جنگ ارزی، و دستکاری در بازارهای مالی.

ممکن است بر اساس فعالیت خود فرض کنید که کشور شما احتمالاً از نظر میانگین استفاده از رسانه‌های اجتماعی در بالاترین سطح قرار دارد، اما نتایج این نظرسنجی ممکن است شما را شگفت زده کند.
یک کاربر معمولی اینترنت تقریباً 2 ساعت و نیم در روز در شبکه‌های اجتماعی وقت می گذراند که به طور متوسط سهم ​​زنان 16 دقیقه بیشتر از مردان در روز است.
تیک تاک بالاترین میانگین زمان صرف شده برای هر کاربر را دارد، در حالی که یوتیوب بیشترین سهم کلی از کل زمان رسانه‌های اجتماعی را دارد.

برای اینکه از حضور روزانه ۴ تا ۶ ساعته نوجوانان و جوانان در فضای رسانه ای اعم از دیدن فیلم و سریال تا بازی های رایانه ای و چت کردن و حضور در شبکه های اجتماعی، ارزیابی دقیقی داشته باشیم و روش حل مساله و خط مشی گذاری درستی در سطح ۱.فرد و ۲.خانواده و ۳.جامعه، اتخاذ نمایبم، ده مورد از ردپاهای ذهنی شناختی رسانه در افراد را باهم مرور می کنیم.

۱.پایین آمدن سطح تمرکز و توجه ذهنی در اثر مصرف زیاد و متنوع رسانه و بنوعی بیش فعالی ذهنی در برابر حوادث و رویدادها و مسائل زندگی است که بقولی کثرت دریافت اطلاعات رسانه ای، فقرتوجه و تمرکز بدنبال خواهد داشت.

۲.رو به افول نهادن قدرت تفکر و تحلیل و پردازش مسائل بدلیل انباشت بی رویه و بدون دروازبانی اطلاعات که همان عادت به خام خوری اطلاعات می باشد که حاصلش نتیجه گیری های غلط با مقدمات هرجایی و همه جایی رسانه ای بدون دقت در منبع و فرهنگ و موقعیت خاص آن اطلاعات دریافتی است.

۳.خستگی و #فرسودگی_ذهنی و پایین آمدن تاب آوری مغز در برابر حوادث و رویدادهای روزمره که بنوعی ذهن عصبی و افسرده و عجول را منجر می شود که رفتارهای تکانشی خاصی هم بدنبال خواهد آورد.

۴.ساده سازی ذهن و پایین آمدن ضریب هوشی بدلیل مواجهه با رسانه بدون رژیم مصرف خاص که ندیدن ابعاد متعدد ماجرا در روش حل مساله یکی از نشانه های آن می باشد.

۵.شرطی شدن ذهن و عادت کردن به سرگرمی رسانه ای اطلاعاتی و درنتیجه ایستایی رشد و بلوغ فکری و نداشتن ایده های کلان برای اتفاقات بزرگ زندگی همچون مساله انتخاب رشته و شریک زندگی و شغل و …

۶.تنبلی ذهنی و فقدان خلاقیت و اعتیاد افراطی به محرک بیرونی جهت فعالیت و برنامه ریزی روزانه یا بلندمدت بدلیل عدم مدیریت مصرف رسانه ای

۷.تنزل ذوق معرفتی و درنتیجه افت شدید علمی شناختی بدلیل خاصیت هیجان زای رسانه ای و فاصله گرفتن از کتاب و درس و مطالعات مکتوب

۸.آسیب دیدن هوش بصری بدلیل انگاره سازی های اجاره ای و بدون مکث و تحلیل و همچنین انعکاس مستقیم تصاویر از طریق مانیتورها و سبقت گرفتن تخیلاتِ رسانه ساخته بر تاملات خودساخته در ذهن

۹.لاغرشدن تفکرانتقادی و بنوعی ضعیف شدن ذهن انسان در برابر جهان هستی بدلیل عادی شدن مصرف بدون فیلتر رسانه ای و در نتیجه پیدایش اخلاق محافظه کار در زندگی

۱۰. چالش خودآگاهی و نداشتن فرصت یا حوصله یا دغدغه برای خلوت فکری و مراقبه و محاسبه شخصیتی بدلیل مصرف حجم بالای رسانه ای که استقلال ذهنی و شخصیتی انسان را نیز زیر سوال برده و به یک موجود وابسته و هراسان از تنهایی و معتاد به تایید و حضور دیگران تبدیل می کند.